• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فتور (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فَتُور (به فتح فاء و ضم تاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای سستی و رخوت است. این واژه در مقابل شدت و حدّت قرار می‌گیرد. معانی دیگر فتور عبارتند از: نرمی بعد از تندی، ضعف بعد از قوت، قطع شدن و تمام شدن چیزی. این واژه چندبار در نهج البلاغه به کار رفته است.



فَتْر (به فتح فاء و سکون تاء): به معنای سكون بعد از حدّت، نرمى بعد از تندى، ضعف بعد از قوّت و نيز به معنى قطع شدن و تمام شدن چيزى است


در خطبه ۲۲۱ (ص ۳۴۱) درباره محتضر آمده است: «حتّى اذا فتر معلّله و ذهل ممرضّه...» «تا اینکه پرستار او سست و خسته شد و از او غفلت ورزید.» (شرح‌های خطبه: )
در خطبه ای دیگر درباره مرگ اعضا آمده است: «ففترت لها اطرافهم» « برای مرگ، اعضایشان سست شد و از کار افتاد.» (شرح‌های خطبه: )
در خطبه ای درباره «فترة الرسل» آمده است که «فترة الرسل» زمانی است که از پیامبر خبری نیست و در آن پیامبری مبعوث نشده است. (شرح‌های خطبه: )
«ازمان الفترات» نیز به همین معنی است. (شرح‌های خطبه: )


از این ماده چند مورد در «نهج» آمده است.


۱. النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۴۳۴.    
۲. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۰۰.    
۳. النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۴۳۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۴۴، خطبه۲۲۰.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۲۳۶، خطبه۲۱۶.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۱، خطبه۲۲۱.    
۷. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۳، خطبه۲۲۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۱.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۳۳۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۴۰.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۶۶.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۴۶، خطبه۱۰۸.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج، ص۲۱۱، خطبه۱۰۷.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۶۰، خطبه۱۰۹.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص، خطبه.    
۱۷. ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج، ص.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۰۵.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۵۸۴.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۳۳.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۰۸.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۹۶، خطبه۱۳۳.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۵۵، خطبه۸۷.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۹۱، خطبه۱۳۳.    
۲۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۹۷.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۴۵۹.    
۲۷. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۸۸.    
۲۸. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۸۱.    
۲۹. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۴۶، خطبه۲۲۱.    
۳۰. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۲۳۷، خطبه۲۱۷.    
۳۱. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۲، خطبه۲۲۲.    
۳۲. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۵، خطبه۲۲۲.    
۳۳. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۴.    
۳۴. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۹.    
۳۵. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۳۴۸.    
۳۶. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۵۳.    
۳۷. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۷۹.    
۳۸. رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص، خطبه.    
۳۹. رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص، خطبه.    



بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فتر»، ج۲، ص۸۰.    






جعبه ابزار