قناعت (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
واژه قناعت از اصطلاحات دینی و فقهی به معنای راضی شدن بنده به رزقی که
خدا برایش مقدر کرده است.
در فرهنگ اسلامی این واژه دو معنا دارد که معنای دوم آن به مناسبت در باب
خمس بحث می‌شود.
قناعت به معنای نخست از صفات ارزشمند و پسندیده است و سزاوار است
مؤمن آراسته بدان باشد.
روایات فراوانی در ستایش این صفت و ترغیب افراد به آن از
رسول خدا (صلّی‌اللّٰه‌علیه‌و‌آله) و
امامان (علیهم‌السّلام) وارد شده است.
امیر مؤمنان (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «قناعت گنجی پایان‌ناپذیر است»
و نیز فرموده است: «فرزند
آدم! اگر از دنیا به قدر کفایتت می‌خواهی، کمترین آنچه در دنیا است تو را کفایت می‌کند، اما اگر خواهان افزون بر کفایت باشی، همۀ آنچه در دنیا است تو را بس نخواهد بود».
امام صادق (علیه‌السّلام) نیز می‌فرماید: «هرکس به آنچه خداوند روزی‌اش کرده است قانع باشد، از بی‌نیازترین مردم است».
قرآن کریم به
اطعام گوشت
قربانی در
حج به قانع و
مُعتَرّ امر کرده است.
قانع عبارت است از کسی که به آنچه به او داده می‌شود - هرچند‌اندک - قانع می‌باشد و آن را کم نمی‌شمرد و درخواست بیشتر نمی‌کند.
از قناعت به معنای دوم به مناسبت در باب خمس سخن گفته‌اند.
خمس سود کار و کسب پس از کسر هزینه‌های سالانه خود و خانواده محاسبه می‌شود، و چنانچه به سبب قناعت و صرفه‌جویی، چیزی از مخارج سالانه زیاد بیاید،
واجب است خمس آن پرداخت گردد.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶، ص۶۸۶.
