قیاس به الغای فارق خام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سرایت
حکم «اصل» به «
فرع » از طریق الغای فارق را
قیاس به الغای فارق میگویند.
قیاس به الغای فارق، به معنای سرایت دادن حکم اصل به فرع، بر پایه الغای فارق است؛ به این بیان که:
در مواردی که نصی از
شارع رسیده و حکم موضوعی بیان شده است،
مجتهد در فرآیند به دست آوردن حکم فرع، ذهن خود را متوجه فارق (یا فارقهای) موجود بین مورد نص (اصل) و مورد سکوت (فرع) میکند و فارق غیر مؤثر را ملغی مینماید و از طریق الغای فارق، به نص مذکور، کلیتی میدهد که آن کلیت میتواند حکم مورد سکوت را شامل شود.
در این قیاس، مجتهد متعرض علت نمیگردد و به دنبال این نیست که جامع میان
نص و مورد سکوت را از طریق
تنقیح مناط به دست آورد، بلکه اصل همان مورد نص شارع را از صفات زاید خالی مینماید و از طریق عمومیت دادن به آن، حکم موارد دیگر را روشن مینماید.
و این همان فرق موجود میان تنقیح مناط و الغای فارق است که یکی ناظر به الغای اوصاف زاید در ناحیه موضوع و دیگری ناظر به الغای اوصاف زاید در ناحیه علت است؛ به بیان دیگر، تنقیح مناط از نوع قیاس علت است، ولی الغای فارق از اقسام قیاس علت نیست.
الغای خصوصیت .
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «قیاس به الغای فارق».