• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لباس (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




لِباس (به کسر لام) از واژگان قرآن کریم به معنای پوشیدنی است. این واژه در قرآن به استعاره در معانی مختلفی به کار رفته است، همانند: لباس بهشتی، لباس عفت، لباس تقوا، لباس جوع و خوف و لباس شب.



لِباس: به معنای پوشیدنی است.


این واژه در قرآن به استعاره در معانی مختلفی به کار رفته است، که در ذیل به آن اشاره می‌شود:

۲.۱ - لباس بهشتی

(وَ لِباسُهُمْ‌ فِیها حَرِیرٌ) (و لباس‌هايشان از حریر است)

۲.۲ - لباس عفت

(اُحِلَّ لَکُمْ لَیْلَةَ الصِّیامِ الرَّفَثُ اِلی‌ نِسائِکُمْ هُنَ‌ لِباسٌ‌ لَکُمْ وَ اَنْتُمْ‌ لِباسٌ‌ لَهُنَ‌) (آمیزش جنسى با همسرانتان، در شبِ روزهايى كه روزه مى‌گيريد، حلال است؛ آنها لباس شما هستند، و شما لباس آنها) همان‌طور که لباس بدن انسان را می‌پوشاند همین‌طور زن مرد را و مرد زن را از اعمال منافی عفت از قبیل زنا، چشم چرانی و غیره می‌پوشاند و محفوظ می‌کند. ظاهرا بدین جهت مرد لباس زن و زن لباس مرد قلمداد شده است، زن بی‌مرد و مرد بی‌زن به حکم انسان عریان است.

۲.۳ - لباس تقوا

(وَ لِباسُ‌ التَّقْوی‌ ذلِکَ خَیْرٌ) (امّا جامه پرهيزگارى بهتر است) لباس تقوی را حیاء و عمل صالح گفته‌اند، ولی باید آن را اعمّ گرفت؛ تقوی پوشش و لباسی است که از هر لباس انسان را محترم‌تر و محفوظ‌تر می‌کند و آن لباس معنوی است.

۲.۴ - لباس جوع و خوف

(فَاَذاقَهَا اللَّهُ‌ لِباسَ‌ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِما کانُوا یَصْنَعُونَ‌) نسبت لباس به خوف و جوع ظاهرا از آن جهت است که خوف و گرسنگی به همه آن شهر گسترش یافته و همه را فرا گرفته بود، مثل لباس که تمام بدن را می‌پوشاند. در مفردات گفته: گویند «تدرّع فلان الفقر و لبس الخوف» فلانی زره فقر و لباس ترس را به تن کرد.
بعضی گوید علّت آمدن لباس در آیه آنست که خوف و جوع در آنها آشکار شد مثل آشکار بودن لباس در بدن. اذاقه چنانکه گفته‌اند دلالت بر قلّت دارد، پس لباس دلالت بر احاطه و اذاقه دلالت بر کمی دارد یعنی: «گرسنگی و ترس را به همه رسانید ولی کم، تا پند گیرند». طبرسی ذوق را استعاره از امتحان دانسته است.

۲.۵ - لباس شب

(وَ هُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ‌ لِباساً وَ النَّوْمَ سُباتاً) (او كسى است كه شب را براى شما پوشش قرار داد، و خواب را مايه استراحت) چون ظلمت شب همه را مثل لباس فرا می‌گیرد لذا به آن لباس اطلاق شده است. و اللّه العالم.


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۱۷۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۳۴.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۰۳.    
۴. حجّ/سوره۲۲، آیه۲۳.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۳۴.    
۶. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۶۱.    
۷. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۵۱۰.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۲۴.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۱۹۸.    
۱۰. بقره/سوره۲، آیه۱۸۷.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۹.    
۱۲. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۶۴.    
۱۳. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲، ص۴۴.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۵۰۴.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۲۲۱.    
۱۶. اعراف/سوره۷، آیه۲۶.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۵۳.    
۱۸. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۶۹.    
۱۹. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۸، ص۸۶.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۶۳۲.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۹، ص۷۷.    
۲۲. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۲.    
۲۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۳۵.    
۲۴. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۳۶۲-۳۶۳.    
۲۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۵۲۳.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۰۰.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۶۲.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۰۰.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۶۱.    
۳۰. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۷.    
۳۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۶۴.    
۳۲. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۲۷.    
۳۳. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۱۳.    
۳۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج، ص.    
۳۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۲۱۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "لبس"، ج۶، ص۱۷۸.    






جعبه ابزار