لوث در عرف حنابله
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لوث عبارتست از اماره‌ای که،
قاضی بوسیله آن
اماره ظن غالب بر صدق مدعی
اولیای دم در مورد
قتل یا
جرح از سوی
متهم پیدا می‌کند.
۱) وجود
عداوت ظاهرى بين
مقتول و
مدعى ؛ همان طور كه بين
انصار و يهودان
خيبر وجود داشت. همچنين مثل
اختلاف بين دو قبيله كه اختلاف شان خونى (سر موضوع
قتل ) است. اختلاف بين ياغيان و عادلان، اختلاف بين
پليس و
دزد و هر موردى كه ظن غالب بر وجود قتل داشته باشد.
۲) اگر عداوت ظاهرى بين مقتول و
قاتل وجود داشته باشد، در اين صورت بايد قرينه‌اى بر
صدق ادعاى مدعى وجود داشته باشد؛ مثل اينكه مقتول در ازدحام گروهى كشته شود؛ يا
زنان ،
كودكان و فاسقين و يا يك نفر مرد
عادل بر قتل
شهادت دهد.
چنانچه شخصى مدعى قتل بدون وجود عداوت و
كينه شود،
مكلّف است مدعى عليه را معين سازد. همان طور كه شافعى‌ها معتقدند،
حنابله نيز اعتقاد دارند كه اگر بدون وجود عداوت و كينه و بدون
قرينه ظاهرى، مدعى بيش از يك نفر را به عنوان قاتل معرفى كند، ادعاى او مسموع نيست.
از ديدگاه حنابله، صرف يافتن مقتول در يك محله،
لوث نيست؛ مگر اينكه عداوتى بين مقتول و آن محله وجود داشته باشد. از ديدگاه
فرقه مالكى ، ادعاى مجنى عليه قبل از وفات عليه
متهم ، يا گفتار او قبل از
مرگ ، مثل اينكه بگويد: «فلانى مرا كشت» يا «
خون من نزد فلانى است» موجب لوث شدن قتل است؛ در حالى كه
شافعى و ساير علماى
اهل سنت اين را لوث نمى‌دانند. همين طور
شايعه يك قتل در ميان مردم، نزد شافعى لوث محسوب مى‌شود؛ ولى نزد
مالكى اين مورد از موارد لوث نيست.
قواعد فقه، محقق داماد، سید مصطفی، ج۴، ص۳۱۵، برگرفته از مقاله «لوث در عرف حنابله».
