لَیّ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لَىّ: (لَيّاً بِأَلْسِنَتِهِمْ وَ طَعْناً) «لَىّ» (بر وزن حىّ) به معناى تابيدن طناب
و مانند آن و به معناى تغيير و تحريف نيز آمده است.
(مِّنَ الَّذِينَ هَادُواْ يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ وَ يَقُولُونَ سَمِعْنَا وَ عَصَيْنَا وَ اسْمَعْ غَيْرَ مُسْمَعٍ وَ رَاعِنَا لَيًّا بِأَلْسِنَتِهِمْ وَ طَعْنًا فِي الدِّينِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ قَالُواْ سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا وَ اسْمَعْ وَ انظُرْنَا لَكَانَ خَيْرًا لَّهُمْ وَ أَقْوَمَ وَلَكِن لَّعَنَهُمُ اللّهُ بِكُفْرِهِمْ فَلاَ يُؤْمِنُونَ إِلاَّ قَلِيلًا) (بعضى از
يهود، سخنان را از موردش، تحريف مى‌كنند؛ و به جاى اين‌كه بگويند: «شنيديم و اطاعت كرديم»، مى‌گويند: «شنيديم و مخالفت كرديم و نيز مى‌گويند: بشنو كه هرگز نشنوى! و از روى تمسخر مى‌گويند: راعنا (ما را تحميق كن.)» تا با زبان خود، حقايق را تحريف كنند و به آيين خدا، طعنه زنند. ولى اگر آن‌ها به جاى اين همه لجاجت مى‌گفتند: «شنيديم و اطاعت كرديم؛ و سخنان ما را بشنو و به ما مهلت ده تا حقايق را درک كنيم)»، براى آنان بهتر، و استوارتر بود. ولى
خداوند، آن‌ها را به سبب كفرشان، از رحمت خود دور ساخته است؛ از اين رو جز عدّه كمى
ايمان نمى‌آورند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: اصل (ل- ى- ى) به معناى تاب دادن و پيچاندن است، پس معناى جمله مورد بحث اين مى‌شود كه
يهوديان مورد بحث زبان خود را مى‌پيچند، تا به اين وسيله سخن باطل خود را به صورت حق جلوه داده، اهانتى كه مى‌خواهند بكنند به صورت ادب و احترام بكنند، چون
مؤمنين رسم داشتند هر گاه مى‌خواستند با
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) سخن بگويند، همان‌طور كه ما فارسى زبانان تكيه سخنمان در گفتگوى با مخاطب اين است كه مى‌گوييم (اجازه بفرماييد) و منظورمان اين است كه مهلت بده من همه حرف‌هايم را بزنم، عرض مى‌كردند: (راعنا) يعنى اجازه بده، ما مطلب خود را تا به آخر بگوييم، و اين كلمه در زبان يهود معناى زشتى داشت، معنايى كه لايق به ساحت مقدس رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نبود، به همين جهت فرصت را غنيمت شمردند، هر گاه مى‌خواستند با آن جناب سخن بگويند به قصد مذمت و بى‌احترامى اين كلمه را استعمال مى‌كردند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مكارم شيرازى، ناصر، لغات در تفسير نمونه، بر گرفته از مقاله «لَیّ»، ص۴۹۰.
