مجاز زیادت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مجاز زیادت، ذکر
لفظ و عدم اراده معنای آن را می‌گویند.
مشهور علما ، مجاز زیادت را
مجاز لغوی شمرده و برخی هم آن را از شاخه‌های
مجاز عقلی دانسته‌اند، در مجاز زیادت لفظی ذکر می‌شود، ولی
مفهوم آن مورد نظر نیست؛ مانند: (لیس کمثله شیء)؛ «هیچ چیز مانند او نیست».
در این آیه «ک» زائد است.
جواز اطلاق زائد بر الفاظ
قرآن مورد اختلاف است؛ برخی گفته‌اند چون زائد به معنای بیهوده است و قرآن منزه از آن، بهتر است از آن به «تاکید» تعبیر آورده شود.
ابن خشاب می‌گوید: بیشتر علما اطلاق زائد بر قرآن را جایز می‌دانند؛ زیرا قرآن به زبان مردم
عرب نازل شده است و در آن هم زائد وجود دارد. همچنین زیادی در مقابل حذف است و حذف برای اختصار و تخفیف؛ بنابراین، زیادی برای
تاکید و
توطئه است.
برخی می‌گویند الفاظ برای افاده معنا است؛ گرچه در اصطلاح نحوی زائد نامیده شود. پس نه تنها زائد نیست، بلکه وجود آن با
ذوق بیانی به کلام جلوه معنایی خاصی می‌دهد که اگر نباشد، آن جلوه را ندارد.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «مجاز زیادت».
