محمد بن حسن بن زین‌الدین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فخرالدین ابوجعفر محمد بن حسن بن شهید ثانی (۱۰۳۰ ق)، نوه
شهید ثانی و فرزند
صاحب معالم،
فقیه،
محدث، متکلم، ادیب و شاعر در
قرن یازدهم هجری قمری بود.
شیخ ابوجعفر محمد بن حسن بن شهید ثانی ملقب به فخرالدین است که پدرش شیخ حسن، صاحب کتاب معروف
معالم الاصول و جدش، شهید ثانی و صاحب کتاب شرح لُمعه می‌باشد. وی فقیه، محدث، متکلم، ادیب و شاعر بود.
فخرالدین تحصیل را در محضر پدر آغاز کرد، و با بهره‌وری از محضر آن فقیه بزرگ و فقیه جلیل‌القدر سید محمد، صاحب «المدارک» به جایگاه بلندی از دانش و فقاهت دست یافت. پس از ارتحال آن دو بزرگوار به
مکه رفت و در محضر میرزا
محمدامین استرآبادی صاحب «کتاب الرجال» به تعمیق و توسیع آموخته‌هایش پرداخت و به ویژه در
حدیث و
رجال از آن بزرگوار بسی بهره برد.
مؤلف گاه به
دمشق می‌رفت و با عالمان عامه، دیدار می‌کرد و در فراگیری و فرادهی، مرزهای مذهبی را در می‌نوردید. پیوستگی پنج ساله او با رجالی بزرگ محمدامین استرآبادی او را در دانش رجال به چیرگی عظیمی رساند. گستردگی آگاهی‌های مؤلف در دانش رجال از شرح مورد گفتگو به روشنی پیدا است.
محققان، برخی از آرای رجالی مؤلف را بدین‌سان گزارش کرده‌اند:
۱. روایت بزرگانی چون
کلینی از کسی، نشانگر اعتبار او است.
۲. اعتماد بر نقل مراسیل، صلاحیت برای قدح رجالی ندارد.
۳. در تعارض اقوال
نجاشی و شیخ در
جرح و تعدیل، قول نجاشی را مقدم می‌دارد.
۴. اگر نجاشی از مذهب کسی یاد نکند، نشانگر نفی مذهب خاص از او است.
۵. حدیث
ابراهیم بن هاشم را «
حسن» می‌داند و نه «
صحیح».
۶. «اضمار» موجب ضعف حدیث نیست.
۷. وکالت
امامان (علیهم‌السّلام)، وثاقت وکیل را ثابت نمی‌کند.
شیخ فخرالدین تالیفات بسیاری دارد.
۱-
استقصاء الاعتبار فی شرح الاستبصار؛
۲- شرح صحیفه سجادیه؛
۳-
تزکیةُ الرّاوی؛
۴- حاشیه من لا یحضرُهُ الفَقیه؛
۵- دیوان اشعار.
شیخ فخرالدین در پنجاه سالگی در مکه معظمه وفات یافت و در نزدیکی استاد خود، میرزای استرآبادی و در جوار
مرقد حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها) مدفون گردید.
• نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
•
مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «شیخ فخرالدین محمد بن حسن بن شهیدثانی»، تاریخ بازیابی ۱۴۰۰/۰۳/۲۶.
