• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن عبدالله بن جعفر طیار

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



محمد بن عبدالله بن جعفر طیار یکی از شهدای کربلا است.



مادرش خوصاء بنت خصفه بن ثقیف از نسل بکر بن وائل و برخی منابع نام وی را حوط بنت‌ حفصه گفته‌اند.
[۴] ابن جوزِی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص، ج۱، ص۲۲۹.
و به گفته برخی مادرش حضرت زینب کبری (علیها‌السلام)
[۵] طبری، عماد الدین، کامل بهائی، ج۲، ص۳۰۳.
[۷] خواندمیر، غیاث‌الدین، تاریخ جیب السیر، ج۲، ص۵۳.
می‌باشد.


وی همراه برادرش عون، هنگام خروج امام (علیه‌السلام) از مکه به سوی کربلا به آن حضرت پیوست، و نامه پدر خود عبدالله را که در آن از امام (علیه‌السلام) خواسته بود از این سفر منصرف شود به وی رساند.


روز عاشورا وی به میدان مبارزه شتافت و چنین رجز خواند:
أشْکو إِلَی الله مِنَ العُدْوانِ • فِعالَ قَومٍ فی الرَّدی عِمیانِ‌
قَدْ بَدَّلوا مَعالِمَ القُرآنِ • وَ مُحکمِ التَّنزیلِ و التَّبیان‌
وَ أَظهَروا الکفرَ مَعَ الطُّغیانِ
[۱۱] خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۲، ص۲۶.

به خدا شکایت می‌کنم از کردار گروهی که کورکورانه به سوی هلاکت می‌روند؛ همان‌ها که نشانه‌های قرآن را دگرگون و بیان محکم تنزیل را تغییر داده‌اند؛ و کفر و طغیان و سرکشی را آشکار ساختند.
ولی در برخی کتاب‌ها
[۱۲] کرباسی، محمد صادق، دایرةالمعارف الحسینیه، ج۶، ص۲۷۶.
[۱۳] سپهر کاشانی، محمدتقی، ناسخ التواریخ، ج۲، ص۳۲۱.
این رجز را این‌گونه آمده است:
نشکوا الی اللّه من العدوان • قتال قوم فی الردی عمیان
قد ترکوا معالم القرآن • و محکم التنزیل و التبیان
و اظهروا الکفر مع الطغیان
صاحب کتاب عشره کامله
[۱۴] وقار شیرازی، عشره کامله، ج۱، ص۴۳۲.
این رجز را به جعفر بن محمد بن عقیل نسبت داده است.


بنابر مشهور وی پس از کشتن ده تن توسط عامر بن نهشل تمیمی به درجه رفیع شهادت نایل آمد.
[۱۷] خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۲، ص۲۶.
(در نسخه موجود مناقب ابن شهرآشوب، نهشل تمیمی ذکر شده است
[۱۹] ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۴، ص۱۱۵
و این نقل، درست به نظر می‌رسد زیرا افراد قبیله تمیم در عراق و در سپاه کوفه زیاد بودند. اما برخی نهشل تیمی ذکر کرده‌اند.)
ولی به گفته برخی در حمله دسته جمعی بنی هاشم به شهادت رسید.


در زیارت رجبیه و ناحیه از وی چنین یاد شده است: السّلامُ عَلی مُحمَّد بن عبدالله بن جعفر، الشاهد مکان ابیه والتالی لأخیه، و واقیه ببدنه، لعن الله قاتله عامر بن نهشل التمیمی.
سلام بر محمد بن عبدالله بن جعفر آن که در کربلا به جای پدر حضور یافت و پس از برادر به شهادت رسید و بدن خود را سپر بلای او -امام حسین (علیه‌السلام‌)- قرار داد. خدا لعنت کند کشنده او عامر بن نهشل تمیمی را.


۱. ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۲۵۹.    
۲. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹.    
۳. ابو الفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ج۱، ص۱۲۲.    
۴. ابن جوزِی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص، ج۱، ص۲۲۹.
۵. طبری، عماد الدین، کامل بهائی، ج۲، ص۳۰۳.
۶. واعظ کاشفی، روضة الشهداء، ج۱، ص۳۹۳.    
۷. خواندمیر، غیاث‌الدین، تاریخ جیب السیر، ج۲، ص۵۳.
۸. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۵، ص۳۸۷.    
۹. ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۲۵۴.    
۱۰. سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین، ج۱، ص۷۷.    
۱۱. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۲، ص۲۶.
۱۲. کرباسی، محمد صادق، دایرةالمعارف الحسینیه، ج۶، ص۲۷۶.
۱۳. سپهر کاشانی، محمدتقی، ناسخ التواریخ، ج۲، ص۳۲۱.
۱۴. وقار شیرازی، عشره کامله، ج۱، ص۴۳۲.
۱۵. ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۲۵۴.    
۱۶. سماوی، محمد بن طاهر، ابصار العین، ج۱، ص۷۷.    
۱۷. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۲، ص۲۶.
۱۸. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹.    
۱۹. ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۴، ص۱۱۵
۲۰. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۴۷.    
۲۱. بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۰۰.    
۲۲. شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۰۷.    
۲۳. مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۱، ص۲۶۲.    
۲۴. سید ابن طاووس، الاقبال، ج۳، ص۷۶.    
۲۵. سید ابن طاووس، الاقبال، ج۳، ص۳۴۳.    



پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، جمعی از نویسندگان، ص۳۳۳-۳۳۴.    
پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۸۲۶.







جعبه ابزار