• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

معاطات‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



معاطات عبارت است از مبادله و داد و ستد بدون عقد مخصوص.




معاطات عبارت است از مبادله و داد و ستد بدون عقد مخصوص و به تعبیر دیگر «المعاطاة أن یعطی کل من اثنین عوضا عما یأخذه من الاخر».
و به مفهوم کلی معاطاة هر معامله و معاوضه‌ای است که در آن ایجاب و قبول (صیغه مخصوص) نباشد اعم از آن‌که لفظ دیگری گفته شود یا گفته نشود.



معاطات به دو صورت میسر است:
صورت اول آن است که غرض متبایعین از داد و ستد اباحه تصرف باشد.
صورت دوم آن است که غرض ایشان تملیک عوضین باشد.
[۳] مکاسب، ص۸۱.




درباره معاطات سخن بسیار رفته و فقهای عظام عقائد و نظریات مختلف و گوناگونی اظهار نموده‌اند.
برخی چون مالک و احمد و ابو حنیفه (طبق یک روایت) گفته‌اند که بیع مطلقاً به معاطاة منعقد می‌شود.
و برخی چون شافعی عقیده دارند که در صحت بیع ایجاب و قبول لازم است و معاطات کافی نیست.
[۴] المغنی (ابن قدامه)، ج۳، ص۵۶۱.
[۵] الهدایه (شرح بدایة المبتدی)، ج۳، ص۲۱.

و برخی فقط در محقرات و اشیاء کوچک آن را صحیح و نافذ دانسته‌اند نه در امور بزرگ
[۶] المغنی (ابن قدامه)، ج۳، ص۵۶۱.
[۷] الهدایه، ج۳، ص۲۱.
[۸] الاختیار لتعلیل المختار، ج۲، ص۴.
[۹] المیزان الکبری (شعرانی)، ج۲، ص۶۳.
[۱۰] مغنی المحتاج، ج۲، ص۳.
و در میان فقهای امامیه مشهور آن است که معاطات مفید اباحه تصرف است و ملکیت به تلف یکی از عوضین حاصل می‌شود.
[۱۱] حدائق الناضره، ج۵، ص۶۷.
[۱۲] مکاسب (شیخ انصاری)، ص۸۱.



 
۱. شرح لمعه، ج۳، ص۲۲۲.    
۲. مکاسب (شیخ انصاری)، ج۲، ص۳۰۳.    
۳. مکاسب، ص۸۱.
۴. المغنی (ابن قدامه)، ج۳، ص۵۶۱.
۵. الهدایه (شرح بدایة المبتدی)، ج۳، ص۲۱.
۶. المغنی (ابن قدامه)، ج۳، ص۵۶۱.
۷. الهدایه، ج۳، ص۲۱.
۸. الاختیار لتعلیل المختار، ج۲، ص۴.
۹. المیزان الکبری (شعرانی)، ج۲، ص۶۳.
۱۰. مغنی المحتاج، ج۲، ص۳.
۱۱. حدائق الناضره، ج۵، ص۶۷.
۱۲. مکاسب (شیخ انصاری)، ص۸۱.




جابری عرب‌لو، محسن، فرهنگ اصطلاحات فقه فارسی، ص۱۶۵-۱۶۶.



جعبه ابزار