او زمانی به پیامبر(صلی الله علیه وآله) ایمان آورد که حضرت تحت فشار مشرکان و اهانت و تمسخر آنان در مکه قرار داشت. حمزه پس از گرویدن به اسلام، با شهامت در برابر مشرکان ایستاد و اهانت به رسول خدا(صلی الله علیه وآله) را اهانت به خود تلقّی کرد و مانع از آزار و اذیت مشرکان به آن حضرت شد.
هند به خاطر کینه‌اش از حمزه، وحشی را واداشت تا در احد به کمین حمزه بنشیند و در موقع مناسب، با نیزه وی را به شهادت برساند و او نیز چنین کرد. آنگاه هند بر سر جنازه حمزه آمد، شکم او را پاره کرد و خواست از جگر حمزه بخورد که در دهانش سنگ شد.
رسولخدا(صلی الله علیه وآله) در شهادت حمزه، که از چهره‌های شاخصاصحاب بود، بسیار غمگین شد و به او لقب سیدالشهدا داد و از زنان مدینه خواست تا برای او مجلس عزا به پا کنند.
فاطمه زهرا(علیها السلام)، هر هفته به زیارتقبر حمزه و سایر شهدای احد می رفت.
رسول خدا(صلی الله علیه وآله) نیز در باره شهدای احد فرمود: هؤلاء شهداء، فَأتوهُم وَ سَلِّمُوا عَلَیهِم وَ لَمْ یُسَلِّم عَلَیهِمْ احدا ما قامَت السّماوات و الأرض الاّ ردّوا عَلَیه؛ اینان شهیدان هستند. نزد آنان بروید و بر آنان درود بفرستید. تا زمانی که آسمان و زمین برپاست، هیچ کس بر آنان سلام ندهد، جز آن که پاسخش را بدهند.
شناخته شده است.
بر روی این قبر، قبّه بزرگی با بنای مستحکم توسط مادر الناصر لدین الله در سال ۵۷۰ ساخته شده است. بعدها سلطانقایتبای در سال ۸۹۳ بر بنای این مقبره افزود. مقبره یاد شده در دوره سعودی تخریب شد تا آن که شیخ شربتلی اجازه یافت دیواری در اطراف آن بکشد. دیوار یاد شده پس از وی باز ترمیم و تعمیر شده است.
قبر سُنْقر ترکی که متولیعمارتمشهد حمزه بوده، در پایین پای قبر حمزه است. در صحن مشهد حمزه هم یکی از اشرافمدینه دفن شده که نباید از شهدای احد
تلقی شود.
حسام السلطنه در سال ۱۲۹۷ هجری قمری نوشته است: اول وارد بقعه حمزه سید الشهدا شدیم. دهلیزی داشت از آنجا داخل صحن شدیم. بقعه مبارکه در سمت یسار (چپ) درِ صحن واقع است و شبیه به دو تالار تو در تو است که یک شاه نشین در وسط داشته باشد. ضریح مبارک در بقعه اول است و از دو طرف شاه نشین راهی به طرف بقعه دوّم است.
زمانی که این بقعه نیز مانند بقعه‌های دیگر در سال ۱۳۴۴ قمری تخریب شد، مزار حمزه برای سال‌ها رها شده بود. بعدها، با تلاش شهردار مدینه، دیواری در اطراف مقبره حمزه ساخته شد و پنجره‌های مشبکی در دیوارهای جنوبی آن نصب گردید.
مرحوماستادمحمد باقر نجفی نوشته است که در سال ۱۳۹۵ قمری از سید مصطفی عطار که سال‌های میانه ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۸ قمری شهردار مدینه بوده، در باره ضریح‌های فولادی که بر دیوار مقبره حمزه است سؤال کرده و پرسیده است که این مشبک‌ها چه بوده و چطور در اینجا نصب شده است.
وی گفته است: پس از تخریب بنای عظیم مشهد حمزه و صحابهمدفون در احد، زمین اطراف مقابر حصاری نداشت و مکرر دیده شد که سگ هایولگرد آن وادی، از روی قبور رفت و آمد می کردند. عده‌ای از عالمان مدینه، موضوع را با امیر وقت مدینه در میان گذاردند و امیر، امر به احداثدیوار و حصار بندی آن نمود.
من پیشنهاد دادم که از ضریح آهنی که قبل از این به حول مقابر اهل بیت در بقیع بود و توسط علاقمندان اهل بیت(علیهم السلام) به محلی امن انتقال و از آن مراقبت می کردند، برای حصار مشهد صحابه پیامبر در احد جاسازی شود و این کار صورت گرفت. وی در پاسخ این پرسش که این ضریح را چه کسانی به حول مقابر اهل بیت گذارده اند، گفت: این ضریح طی تشریفاتی از طرف ایرانیان و حمایتشاهقاجار با همکاری و موافقت سلطانعثمانی به مدینه حمل گردید و در محل معروف به قبّه اهل بیت نصب گردید.
از رسوم مردم حجاز این بوده و گویا تا این اواخر و شاید اکنون هم هست که در دوازدهم رجب هر سال به مدینه آمده، شب را به منطقه احد، بر مزار حمزه سیدالشهدا می رفتند و تا صبح در فضای بازی که در اطراف کوه رمات بوده می‌ماندند.
