• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ملاک باب اجتماع

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اسباب تحقق اجتماع امر و نهی در شیء واحد را ملاک باب اجتماع گویند.



منظور از ملاک باب اجتماع، شرایطی است که تحقق آنها باعث انعقاد بحث اجتماع امر و نهی در شیء واحد و جدایی این باب از باب تعارض و غیر آن می‌گردد.


این شرایط عبارت است از:
۱. اتحاد آمر و ناهی؛ کسی که امر می‌کند با کسی که نهی می‌کند یک نفر و یا در حکم یک نفر (مانند معصومان علیهم‌السّلام که نور واحدند) باشد؛
۲. اتحاد مامور و منهی؛ امر و نهی متوجه شخص واحدی شود؛
۳. اختلاف عنوان ماموربه و منهی عنه؛ برای مثال، امر به عنوان «نماز» و نهی به عنوان «غصب» تعلق گیرد؛
۴. اجتماع اتفاقی (مقابل دایمی) ماموربه و منهی عنه در یک مورد؛ مانند: خواندن نماز در خانه غصبی؛
۵. فعلیت داشتن (دارای ملاک بودن) امر و نهی در ماده اجتماع؛ یعنی همان گونه که خطاب امر به نماز به تنهایی در حق مکلف فعلیت دارد و دارای مصلحت ملزمه است، هنگام تلاقی با خطاب نهی از غصب نیز دارای فعلیت و ملاک باشد، و همان گونه که خطاب نهی از غصب به تنهایی در حق مکلف فعلیت دارد و دارای مفسده ملزمه است، هنگام تلاقی با امر به نماز نیز دارای فعلیت و ملاک باشد.
[۱] آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۱۸۶.
[۳] خمینی، مصطفی، تحریرات فی الاصول، ج۲، ص۲۱۴.
[۴] خمینی، مصطفی، تحریرات فی الاصول، ج۲، ص۲۲۱.
[۵] فاضل لنکرانی، محمد، کفایة الاصول، ج۳، ص (۴۴-۳۶).



۱. آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۱۸۶.
۲. خمینی، روح الله، مناهج الوصول الی علم الاصول، ج۲، ص۱۱۶.    
۳. خمینی، مصطفی، تحریرات فی الاصول، ج۲، ص۲۱۴.
۴. خمینی، مصطفی، تحریرات فی الاصول، ج۲، ص۲۲۱.
۵. فاضل لنکرانی، محمد، کفایة الاصول، ج۳، ص (۴۴-۳۶).



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «ملاک باب اجتماع».



جعبه ابزار