• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مهد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




مَهْد (به فتح میم و سکون هاء)، از واژگان قرآن‌ کریم به معنای آماده کردن است. کلمه مهد در قرآن سه بار به کار رفته است.




مَهْد به معنی آماده كردن است. «مهد الفراش: بسطه و وطّأه» گهواره را از آن جهت مهد گويند كه براى بچه آماده شده است‌.


(قالُوا كَيْفَ نُكَلِّمُ مَنْ كانَ فِي‌ الْمَهْدِ صَبِيًّا) «گفتند با بچّه‌ایی كه در گهواره است چطور سخن گویيم؟!» پس «مهد» مصدر به معنى مفعول است يعنى آماده شده‌.


(الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ‌ مَهْداً وَ سَلَكَ لَكُمْ فِيها سُبُلًا) «خدایی كه زمين را براى زندگى شما آماده كرد و در آن به نفع شما راه ها قرار داد.»
چنان‌كه فرموده‌ (وَ جَعَلَ لَكُمْ فِيها سُبُلًا) (و براى شما در آن راه‌هايى آفريد) آمادگى زمين براى زندگى انسان در شش دوران انجام پذيرفته كه شايد ميليون‌ها سال طول كشيده باشد، رجوع شود به اوایل سوره فصلت. مِهَاد: نيز به معنى آماده شده است‌ (أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ‌ مِهاداً) «آيا زمين را براى زندگى آماده نكرديم؟» در همه اين آيات اشاره به قدرت لا يزال خداوندى و بيدارى انسان هست اين زمين و آب و هوا و موادّ خوراكى و هزاران اسرارى كه علم به قسمتى از آن‌ها راه يافته آمادگی هاى زمين براى حيات انسانى است فَسُبْحانَ مَنْ‌ لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ.
(وَ الْأَرْضَ فَرَشْناها فَنِعْمَ‌ الْماهِدُونَ‌) «زمين را گسترديم، خوب آماده كنندگانيم.»
(فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَ لَبِئْسَ‌ الْمِهادُ) «بس است جهنّم براى او و البتّه آن آماده شده بدى است.»
(وَ مَهَّدْتُ‌ لَهُ‌ تَمْهِيداً) «وسایل زندگى را به‌ طور فراخ براى او آماده كردم.»
(وَ مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِأَنْفُسِهِمْ‌ يَمْهَدُونَ‌) «آنانكه كار نيک ميكنند براى خود پاداش آماده ميكنند.»


کلمه مهد در کلام الله مجید، سه بار به کار برده شده است.


۱. قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۳۰۰.    
۲. راغب اصفهانی، المفردات، ط دار القلم، ص۷۸۰.    
۳. ابن فارس، احمد، معجم مقائيس اللغة‌، ج۵، ص۲۸۰.    
۴. طريحي نجفی، فخر الدين، مجمع البحرين ت-الحسینی، ج۳، ص۱۴۷.    
۵. مريم/سوره۱۹، آیه۲۹.    
۶. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر الميزان، ج۱۴، ص۴۵.    
۷. طباطبایی، سید محمد‌حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۵۸.    
۸. طبرسي، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۶، ص۴۱۹.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۶۲.    
۱۰. طاها/سوره۲۰، آیه۵۳.    
۱۱. طباطبایی، سیدمحمد‌حسین، تفسیر الميزان، ج۱۴، ص۱۷۱.    
۱۲. طباطبایی، سید محمد‌حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۲۳۸.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۷، ص۲۷.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۳۶.    
۱۵. زخرف/سوره۴۳، آیه۱۰.    
۱۶. مكارم شيرازى، ناصر، ترجمه قرآن‌، ج۱، ص۴۸۹.    
۱۷. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر الميزان، ج۱۸، ص۸۶.    
۱۸. طباطبایی، سید محمد‌حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۱۲۰.    
۱۹. طبرسي، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۹، ص۶۸.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۱۸۴.    
۲۱. فصلت/سوره۴۱، آیه۱۰.    
۲۲. نباء/سوره۷۸، آیه۶.    
۲۳. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر الميزان، ج۲۰، ص۱۶۱.    
۲۴. طباطبایی، سید محمد‌حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۶۴.    
۲۵. طبرسي، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۱۰، ص۲۳۹.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۲۸.    
۲۷. ذاريات/سوره۵۱، آیه۴۸.    
۲۸. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر الميزان، ج۱۸، ص۳۸۲.    
۲۹. طباطبایی، سید محمد‌حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۵۷۳.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۹، ص۲۶۷.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۲۹.    
۳۲. بقره/سوره۲، آیه۲۰۶.    
۳۳. طباطبایی، سید محمدحسین، الميزان في تفسير القرآن، ج۲، ص۹۷.    
۳۴. طباطبایی، سید محمد‌حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۲، ص۱۴۲.    
۳۵. طبرسي، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۲، ص۵۶.    
۳۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۲۶۷.    
۳۷. مدثر/سوره۷۴، آیه۱۴.    
۳۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر الميزان، ج۲۰، ص۸۶.    
۳۹. طباطبایی، سید محمد‌حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۳۱.    
۴۰. طبرسي، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۸، ص۳۷۲.    
۴۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۵۷.    
۴۲. روم/سوره۳۰، آیه۴۴. (صفحه ۴۰۹)    
۴۳. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر الميزان، ج۱۶، ص۱۹۸.    
۴۴. طباطبایی، سید محمد‌حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۲۹۶.    
۴۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۸، ص۶۴.    
۴۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۱۴۱.    



قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «مهد»، ج ۶، ص ۳۰۰-۳۰۱.    






جعبه ابزار