نافله
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نافله به کار مستحبی، کار نیکو، که بر انسان
واجب نیست. اطلاق می شود. هم چنین به معنی نوه، غنیمت و عطاء نیز آمده است.
و در اصطلاح فقهاء: به
نمازهای مستحبی در شرع مقدس
اسلام نافله می گویند. بیشترین استعمال نافله در نمازهای مستحبّی است.
معنای اصطلاحی نافله اخصّ است و فقط شامل نماز مستحبی می شود. ولی معنای لغوی اعّم است. هم شامل نماز مستحبی و هم شامل غنیمت و عطاء می شود. بین معنای لغوی و اصطلاحی عموم و خصوص من وجه است.
در دین
اسلام تأکید فراوانی بر انجام
نمازهای مستحبی شده و ثوابهای فراوان برای آن منظور گردیده است. و در میان
نمازهای مستحبی نماز شب از فضیلت بیشتری برخوردار است. و در روایات رسیده از معصومین (ع) که
نماز شب به خاطر عظمت شأن آن خداوند ثوابش را آشکار نکرده است.
روایات در مورد اهميّت نافله فراوان از معصومین (ع) است که برای تبرّک چند نمونه ذکر می‌شود.
محمّد بن علی بن محبوب عن ابی عبدالله (ع):« إِيّاکم والکسل. إِنَّ رَبّكُم رحیمٌ یشكُر القلیل. إِنَّ الرَجُل لیصّلی رکعتین تطوّعاً یرید بِهما وجهُ اللهِ فیدخِله اللهُ بِهما الجَنّة»
امام صادق (ع) می‌فرمایند: بر شما باد دوری از تنبلی و کسلی! همانا پروردگار شما مهربان است. که چیز کم را سپاس و شکر می‌گوید. همانا مردی برای رضا و خشنودی خدا دو رکعت نماز مستحبّی بجا آورد خداوند به خاطر خواندن این دو رکعت مستحبّی او را داخل بهشت می‌کند.
ادله متعدّدی بر
مشروعیت آن دلالت دارد. روایات موجود در مورد
نمازهای نافله که در کتب حدیثی فراوان است که به چند نمونه از آن اشاره می‌شود.
۱)بالاسناد عن فضیل بن یسار عن ابی عبدالله (ع) قال: «الفریضةُ والنافلةُ احدی و خمسون رکعةً. منها رکعتان بعد العتدیةِ جالساً تعدّان برکعةٍ وهو قائمٌ الفریضةُ منها سبع عشرة رکعةً والنافلةُ اربعُ و ثلاثون رکعةً»
«
نماز های
واجب و نافله پنجاه و یک
رکعت هستند. از نافله دو
رکعت بعد از
عشاء نشسته خوانده می‌شود و ایستاده بخواند یک
رکعت محسوب می‌شود
نماز های
واجب هفده
رکعت می‌باشد. و
نماز های نافله سی و چهار
رکعت می‌باشند».
۲)خود
پیامبر (ص) و معصومین (ع) که در تاریخ نقل شده است.
نمازهای مستحبی فراوان می‌خواندند و قول و فعل آنان برای ما حجّت است و این نافله خواندن آنان دلیل بر
مشروعیت نافله است.
محمد بن حسن از
امام صادق (ع) نقل کرده‌اند. که امام فرمودند: «
حضرت علی (ع) در آخر عمرش در هر روز و شب هزار رکعت نماز می‌خواندند»
نافله در باب صلاة دارای دو قسم می‌باشد. ۱- نافله رواتب روزانه ۲- نافله غیر رواتب.
نافله های شبانه، در غیر
روز جمعه سی‌وچهار
رکعت می‌باشند؛ که هشت
رکعت از آنها
نافله ظهر و هشت
رکعت نافله عصر و چهار
رکعت نافله مغرب و دو
رکعت نافله عشاء و یازده
رکعت نافله شب و دو
رکعت نافله صبح می‌باشد و چون دو
رکعت نافله عشاء نشسته خوانده می‌شود یک
رکعت حساب می‌شود. و در
روز جمعه بر شانزده رکعت
نافله ظهر و
نافله عصر چهار
رکعت اضافه می‌شود
.
وقت
نافله ظهر همان وقت
نماز واجب ظهر است و پیش از
نماز واجب ظهر خوانده می‌شود. وقت
نافله عصر همان وقت
نماز واجب عصر است. و پیش از
نماز واجب عصر خوانده می‌شود. وقت
نافله مغرب همان وقت
نماز واجب مغرب است و بعد از
نماز مغرب خوانده می‌شود. وقت
نافله عشاء همان وقت
نماز واجب عشاء است و بعد از
نماز عشاء خوانده می‌شود. و
نافله صبح پیش از
نماز صبح خوانده می‌شود. وقت
نافله شب از
نصف شب است تا
اذان صبح است.
.
نمازهای نافله مثل
نماز صبح به صورت دو رکعتی خوانده می‌شوند همراه با
تشهد و
سلام.
و می‌توان آن را هم نشسته و هم ایستاده خواند. ولی بهتر است نماز گزار دو
رکعت نافله نشسته را یک
رکعت حساب کند. مثلاً کسی که می‌خواهد
نافله ظهر را که هشت
رکعت است نشسته بخواند شانزده
رکعت بخواند.
که شمار آنها در کتاب های حدیثی و دعاء زیاد است. مثل
نماز باران،
نماز شکر،
نماز زیارت، که مختص به وقت معینی نیستند.
نماز نافله در مسافرتی که موجب
قصر نماز می‌شود. مثل
نافله ظهر و
نافله عصر، ساقط می‌شود.
سایت پژوهه
