• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هَمْس (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مرجع: هَمْس (لغات‌قرآن)
مقالات مرتبط: همس (مفردات‌قرآن)، همس (مفردات‌نهج‌البلاغه).

هَمْس: (فَلا تَسْمَعُ اِلَّا هَمْساً)
[۱] طه/سوره۲۰، آیه۱۰۸.    

«هَمْس» (بر وزن لمس) آن چنان که «راغب» در «مفردات» می‌گوید: به معنای صدای آهسته و پنهان است؛
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۴۶.    
و بعضی آن را به صدای آهسته پا (پاهای برهنه) تفسیر کرده‌اند؛
[۳] قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۶۵.    
و بعضی به حرکت لب‌ها، بی آن که صدایی از آن شنیده شود
[۴] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۲۴.    
که تفاوت زیادی با هم ندارند.
[۵] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۳۳۲.    



(يَوْمَئِذٍ يَتَّبِعُونَ الدَّاعِيَ لَا عِوَجَ لَهُ وَخَشَعَت الْأَصْوَاتُ لِلرَّحْمَنِ فَلَا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْسًا)
[۶] طه/سوره۲۰، آیه۱۰۸.    
(در آن روز، همه از دعوت‌كننده الهى كه هيچ انحرافى ندارد پيروى مى‌كنند، و همگى از قبرها بر می‌خیزند و همه صداها در برابر (عظمت) خداوند رحمان، خاضع مى‌شود؛ و جز صداى آهسته نمى‌شنوى.)
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۱۹.    

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه همس در آيه مورد بحث به طورى كه راغب گفته به معناى صداى خفى است
[۸] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۴۶.    
و همس الاقدام به معناى آهسته‌ترين صداى پاهاست‌. هم چنان كه در قرآن به همين معنا به كار رفته آنجا كه فرموده:(فَلا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْساً).
[۹] طه/سوره۲۰، آیه۱۰۸.    

خطاب در جمله‌(فَلا تَسْمَعُ)
[۱۰] طه/سوره۲۰، آیه۱۰۸.    
به رسول خدا(صل الله علیه و آله) است ولى مقصود، هر كسى است كه حس شنوایی داشته باشد، و معنايش اين است كه آن روز صداها به خاطر استغراق در مذلت و خواری در برابر خداى تعالى آن چنان آهسته مى‌شود كه هيچ شنونده‌اى جز صدايى خفيف نمى‌شنود.
[۱۱] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۲۹۵.    
[۱۲] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۲۱۱.    
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
[۱۳] فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۷۴.    
[۱۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۵۰.    
)

۱. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۱۰۸.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۴۶.    
۳. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۶۵.    
۴. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۲۴.    
۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۳۳۲.    
۶. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۱۰۸.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۱۹.    
۸. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۴۶.    
۹. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۱۰۸.    
۱۰. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۱۰۸.    
۱۱. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۲۹۵.    
۱۲. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۲۱۱.    
۱۳. ↑ فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۷۴.    
۱۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۵۰.    


• مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «هَمْس»، ص۶۲۷.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره طه | لغات قرآن
جعبه ابزار