ودّ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ودّ:
(وَ لَا تَذَرُنَّ وَدًّا) ودّ: (من اعلام القرآن) نام يكى از بت‌هاى پنجگانه است كه مورد پرستش اقوام قبل از
اسلام قرار داشت، بعضى گفته‌اند بت
«ودّ» متعلق به طايفه «بنى كلب» بوده و در سرزمين «دومه الجندل» قرار داشته (شهرى در نزديكى تبوک كه امروز آن را «جوف» مى‌نامند).
روى‌هم‌رفته از اين پنج
بت سه بت (يغوث و يعوق و نسر) در سرزمين يمن قرار داشت و بت «سواع» (متعلق به قبيله هذيل) در سرزمين «رهاط» بود.
بت‌هاى پنجگانه به شكل بعضى از حيوانات مانند شير و اسب و نسر (باز - پرنده معروف) ساخته شده بودند، ولى «واقدى» مورخ مى‌گويد: «بت ودّ» به شكل مرد و «سواع» به صورت زن بوده است. بعضى اعراب نام فرزندان خود را بنا به علاقه‌اى كه به بت «ودّ» داشتند (عبد ودّ) مى‌گذاشتند.
شرح هريک از اين بت‌ها را در جاى خود بيان داشته‌ايم.
به موردی از کاربرد
ودّ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ قَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَ لَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَ لَا سُوَاعًا وَ لَا يَغُوثَ وَ يَعُوقَ وَ نَسْرًا) (و گفتند: دست از معبودان خود برنداريد بخصوص بت‌هاى «ودّ»، «سُواع»، «يَغُوث»، «يعوق» و «نسر» را رها نكنيد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: سفارش همان بزرگان قوم به مردم است، كه خدايان خود را از دست ندهيد و به خاطر نوح دست از عبادت آنها برنداريد.
و اسامى نامبرده در
آیه، يعنى ود و سواع و يغوث و يعوق و نسر، نام پنج بت از بت‌هاى آنان است كه از ساير بت‌ها مورد احترام بيشترى بوده و به پرستش آنها اهتمام بيشتر مى‌ورزيدند و به همين جهت بعد از سفارش به تمسک به همه آلهه، نام خصوص اين پنج بت را بردند و بعيد نيست اينكه اول نام ود را بردند و بعدا سواع و يغوث را با لا ى تاكيد نفى ذكر كردند، بدين جهت بوده كه ود نزد آنان از ساير نامبرده‌ها مهم‌تر بوده- و خدا داناتر است.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ودّ»، ج۴، ص۶۳۸.
