وسائل الشیعه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مؤلف:
شیخ محمد حسن حر عاملی (م ۱۱۰۴ ق).
این کتاب مجموعه ای از
روایات اهل بیت عصمت و طهارت - علیهم السلام - درباره
احکام شرعی در تمام
ابواب فقه آن را جمع آوری نمود.
شیخ حر عاملی در این کتاب، علاوه بر
کتب اربعه، به بیش از ۱۸۰ کتاب روایی معتبر
شیعه استناد نموده و مجموعه ای گرانبها و ارزشمند از روایات فقهی شیعه را جمع آوری کرده است.
کتاب وسائل الشیعه از بهترین
جوامع روایی شیعه به شمار می آید که در آن
روایات پیامبر اسلام - صلی الله علیه و آله - و
ائمه معصوم - علیهم السلام - را جمع کرده است. این کتاب شامل حدود ۳۶ هزار
روایت درباره
احکام شرعی،
واجبات،
محرمات،
مستحبات و آداب است و
روایات آن گرفته شده از مجموعه های روایی معتبر
شیعه و اصول اولیه قدمای اصحاب است. این کتاب از زمان نگارش، پیوسته مورد توجه
علما و
فقها ی
شیعه قرار گرفته است و در این زمان از ارکان اصلی
استنباط احکام شرعی و
اجتهاد در حوزه های علمیه
شیعه به شمار می آید و در تمام درسهای
خارج فقه روایات آن نقل و مورد استناد قرار می گیرد.
مؤلف در این کتاب
روایات را به ترتیب
طهارت تا
دیات، به صورت بابهای جداگانه آورده است. وی سعی داشته تا برای هر مسئله شرعی، بابی مستقل اختصاص دهد و این خود موجب گشته تا دسترسی به
روایات کتاب بسیار آسان گردد و مراجعه کننده به راحتی بتواند
روایات مورد نظر را بیابد. علاوه بر آن، مسائل جدیدی را نیز با توجه به مضمون
روایات با ترتیبی آشنا و چینشی مطلوب و نظمی زیبا مطرح نموده است.
شیخ حر این کتاب را در مدت بیست سال نگاشته و خدمتی گرانبها در جهت حفظ
روایات شیعه و
سخنان اهل بیت عصمت و طهارت نموده است.
شیخ حر عاملی در آغاز کتاب می فرماید: «من
روایات این کتاب را از کتابهای معتبر و مشهور روایی، که
شیعه به آنها عمل و مراجعه می کند،
روایت کرده ام و در آغاز هر
روایت، نام کسانی را که آن
روایت را از کتاب آنها آورده ام، ذکر می کنم و
سند خود به آن کتاب و آنچه را مربوط به آن است در آخر کتاب می آورم. از دیگر ویژگیهای این کتاب این است که مؤلف، تمام
روایات مربوط به یک مسئله را با هم آورد تا مراجعه کننده به راحتی بتواند به تمام
روایات متحد در
دلالت یا متن یا
سند دست یابد. سید حسن صدر درباره این کتاب می فرماید: «هرگاه
فقیه متبحری در این کتاب نظر کند، آنچه را می خواهد همانند مرواریدهایی که به نظم چیده باشند می یابد. هیچ مطلب مشکل و معضلی نیست که مؤلف کتاب به آن نپرداخته باشد».
تحریر وسائل الشیعه و تحبیر مسائل الشریعه، تعلیقه ای بر وسائل الشیعه، شرح وسائل الشیعه و مجمع الاحکام، نوشته شیخ
محمد مقابی بحرانی، شرح وسائل الشیعه، نوشته محمدرضی قزوینی؛ نوشته علامه سید حسن صدر؛ الاشارات و الدلائل الی ما تقدم او تأخر فی وسائل، نوشته شیخ عبدالصاحب جواهری؛ شرح وسائل الشیعه، سید
محمد علی موحد ابطحی؛ مستدرک الوسائل، نوشته علامه محدث نوری.
این کتاب نخستین بار با تصحیح
آیت الله شهید شیخ فضل الله نوری در ۶ جلد رحلی چاپ شد و سپس با تعلیقات مرحوم شیخ عبدالرحیم ربانی شیرازی در ۲۰ جلد به چاپ رسید. استاد سید
احمد اشکوری در دلیل المحظوطات، با مقالهای در کتابشناسی وسائل نوشته است. چاپ جدید این کتاب به وسیله انتشارات آل البیت لإحیاء التراث قم، به قطع وزیری، در سال ۱۴۰۹ ق در ۳۰ جلد چاپ و منتشر شده است.
سایت اندیشه قم
