پاداش آوارگان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آوارگی به معنای بی‌خانمانی، سرگردانی و دور ماندن از خانه و سرزمین خویش می‌باشد.این موضوع در
قرآن باتعابیرگوناگون آمده و از واژگان متفاوتی قابل استنتاج است.
از نگاه
قرآن ، تحمّل آوارگی در راه خدا موجب آمرزش
گناهان و بهره‌مندی از نعمت‌های
بهشت است: «فالّذینَ هاجَروا و أُخرِجوا مِن دیـرِهم و أُوذوا فی سَبیلی و قـتَلوا و قُتِلوا لاَُکفِّرَنّ عَنهم سَیئاتِهم و لاَُدخِلَنَّهم جنّـت تَجری مِن تحتِها الأنهـرُ ثواباً مِن عِندِ اللّهِ واللّهُ عِندهُ حُسنُ الثَّوابِ».
این پاداش الهی، از نظر برخی مفسّران به مهاجران آواره‌ای اختصاص دارد که مشرکان قریش آنان را از وطنشان
مکه بیرون راندند؛
امّا از نگاه برخی دیگر، هجرت در آیه، فراگیر و شامل‌هجرت از شرک و گناه و دوری از وطن و خاندان است.
هرچند
خدا به مؤمنان فرمان آواره‌سازی خویشتن را نداده بود، قرآن با اذعان به دشواری این امر، تحمّل آوارگی را فقط از مؤمنان واقعی می‌داند: «و‌لو أنّا کتَبناعَلیهم أنِ اقتُلوا أنفسَکم أو اخرُجوا مِن دیـرِکم ما فَعَلوهُ إلاّ قلیلٌ مِنهم و لو أنَّهم فَعَلوا ما یوعَظونَ به لَکانَ خَیراً لَهم و أشدَّ تَثبیتاً».
ضمیر «علیهم» در این آیه، به مؤمنان یا منافقان یا هر دو گروه اشاره دارد؛ هر چند ذیل آیه، با احتمال نخست سازگارتر است.
از آن‌جا که هدف مشرکان از آواره‌سازی مؤمنان، محرومیت آنان از مسکن و سرپناه است، خداوند وعده می‌دهد که به جای
مکه ، آنان را در شهری نیکو یعنی مدینه سکنا دهد
یا به آنان حالتی نیکو یعنی استیلا بر کافران عنایت کند: «والّذینَ هاجَروا فی‌اللّهِ مِن بعدِ ما ظُلِموا لَنُبوِّئَنَّهم فی‌الدُّنیا حَسنةً و لاَجرُ الأَخرةِ أکبرُ لو کانوا یعلَمون».
قرآن، مهاجران نیازمندی را که برای خشنودی خدا از سرزمین خود آواره و از دارایی‌هایشان محروم شده‌اند، صادقان واقعی خوانده، پناه دهندگانشان را در پاداش آنان شریک می‌داند: «لِلفُقراءِ المُهـجِرینَ الّذین أُخرِجوا مِن دیـرِهم و أمولِهم یبتَغونَ فَضلا مِن‌اللّهِ و رضوناً و ینصُرونَ اللّهَ و رسولَه أولـئِک هم‌الصّـدِقون _ والَّذِین تَبَوَّءو الدّارَ و الإیمـنَ مِن قَبلِهم یحبّونَ مَن هاجرَ إلَیهم...».
دائرةالمعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله «آوارگی».
