پیشگویی‌های امام حسن درباره بنی‌امیه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
امام حسن (علیه‌السلام) در فرصت‌های مختلف تبعات منفی
حکومت بنی‌امیه را به مردم گوشزد می‌کردند.
معاویه پس از انعقاد پیمان
صلح با
امام حسن (علیه‌السلام)، از امام خواست که برای مردم سخنرانی کند. امام ابتدا نپذیرفت؛ اما چون با اصرار معاویه روبه رو شد، ضمن ایراد سخنانی دربارهٔ پیامدهای
حاکمیت بنی‌امیه فرمود: «به
خدا سوگند تا زمانی که سران و رهبران امت
محمد بنی امیه باشند، این امت روی
رفاه و
آسایش را نخواهد دید.
خداوند به سبب فرمانبرداری‌تان از افراد سرکشی و گرایشتان به شیطان‌هایتان، فتنه‌ای را بر شما فرستاده که از آن رهایی نمی‌یابید تا نابود شوید». (... وایم الله لاتری امة محمّد خفضاً ماکانت سادتهم و قادتهم فی بنی امیة، ولقد وجه الله الیکم فتنة لن تصدروها عنها حتی تهلکوا لطاعتکم طواغیتکم، و انضوائکم الی شیاطینکم...)
زمانی که امام حسن (علیه‌السلام) از
خیانت کوفیان، و پیوستن آنان به سپاه معاویه آگاه شد، کوفیان را مجدداً برای نبرد با معاویه، به اردوگاه
نخیله فراخواند. (اردوگاهی در بیرون کوفه که رزمندگان، نخست در آنجا گرد می‌آمدند و سپس به سوی میدان
جنگ حرکت می‌کردند.) در مدت ده روز فراخوانی، وقتی حضرت دید که تنها چهار هزار نفر در نخیله گرد هم آمده‌اند، به
کوفه بازگشت و در خطبه‌ای عتاب آمیز خطاب به آنان فرمود:
وای بر شما به خدا سوگند معاویه به هیچ یک از وعده‌هایی که در برابر کشتن من به شما داده،
وفا نخواهد کرد. اگر من دست به دست او داده، با او
آشتی کنم، مرا رها نمی‌کند تا (در ارشاد و
هدایت جامعه) تابع
دین جدم باشم.
من می‌توانم به تنهایی
عبادت پروردگار را به جا بیاوررم؛ اما به خدا
قسم اگر امر حکومت را به معاویه واگذارم، هرگز در حکومت بنی امیه شادمانی به خود نخواهید دید و آنها شما را به عذابها و گرفتاریها، دچار خواهند کرد. گویا به
چشم خود می‌بینم که (فردا) فرزندان شما بر در خانه فرزندان آنان ایستاده، درخواست
آب و غذایی را خواهند کرد که خداوند (از
بیت المال) برایشان قرار داده است؛ ولی به آنان، آب و غذا نمی‌دهند.
اگر من یارانی داشتم، حکومت را به معاویه واگذار نمی‌کردم؛ چراکه
خلافت بر بنی امیه حرام
است.... (ویلکم والله ان معاویة لایفی لاحد منکم بما ضمنه فی قتلی، وانّی ان وضعت یدی فی یده فاسالمه، لم یترکنی ادین بدین جدی وانّی اقدر ان اعبدالله - (عزّوجلّ) - وحدی وایم الله لئن سلمت الامر لمعاویة لا ترون فرحاً ابداً مع بنی امیْة ولیسومونکم سوء العذاب، کانی انظر الی ابنائکم واقفین علی ابواب ابنائهم یستسقونهم ویستطعمونهم بما جعله الله لهم، فلا یسقون ولایطعَمُون، ولو وجدت اعوانا ما سلمت له الامر، لانّ الخلافة محرمة علی بنی امیة)
شیخ صدوق و
مجلسی نیز این
روایت را به اختصار آورده‌اند.
درباره پیامدهای زمامداری بنی امیه بر
مسلمانان بود که در مآخذ تاریخی و حدیثی
شیعه و
سنی آمده است. این اعلام خطرهای معصومان، حاکی از اهمیت موضوع بود؛ زیرا چنان که در عمل ثابت شد،
فتنه زمامداری بنی امیه، فتنه‌ای مخرب و جان کاه برای
جامعه اسلامی بود. از این رو آنان مردم را از خطرها و آثار منفی این امر، آگاه کرده، برحذر می‌داشتند و از آنان می‌خواستند با پذیرش
ولایت خاندان
عصمت و
طهارت و پیروی از آنان، از بروز چنین فتنه‌ای جلوگیری کنند؛ اما سوگمندانه باید گفت امت
پیامبر به این هشدارها توجه نکردند و شد آنچه نباید می‌شد.
پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۳۳۳-۳۳۶.
