• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

چاه ذرع

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



چاه ذَرع از چاه‌های مدینه و محل وضوی پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)
چاه ذرع از چاه‌های متعلق به تیره بنی‌خَطمه قبیله اوس است. این تیره در قسمت عوالی (جنوب شرقی مدینه) و در شرق مسجد فضیخ (رد الشمس) در قبا
[۶] مخزومی مدنی، محمدبن حسن‌، معالم المدینة المنوره، ج۴، ص۱۶۶.
ساکن بودند. منابع موقعیت مکانی این چاه را کنار قلعه دفاعی بنی‌خطمه و جلوی مسجد آنان دانسته‌اند. از این رو این چاه را با نام بنی‌خطمه نیز می‌شناسند.
به گزارشی، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، پس از نماز در مسجد بنی‌خطمه یا در منزل یکی از آنان،
[۱۲] شراب، محمد محمد حسن، فرهنگ اعلام جغرافیایی، ص۳۶۶.
از آب چاه آنان تجدید وضو کرد و آب چاه با وضوی آن حضرت متبرک شد. برخی، با استناد به روایتی، آورده‌اند که یکی از مرکب‌های پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، پس از رحلت آن حضرت، خود را به درون این چاه‌ انداخت. سمهودی (م،۹۱۱ق.) از نامشخص بودن مکان این چاه، در عصر خود، یاد کرده است.




(۱) بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار: محمد باقر المجلسي (۱۰۳۷-۱۱۱۰ق.)، تصحيح محمدباقر بهبودي و سيد ابراهيم ميانجي و سيد محمدمهدي موسوي خرسان، بيروت، دار احياء التراث العربي و مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق
(۲) تاريخ المدينة المنوره: عمر بن شبه النميري (م,۲۶۲ق.)، به کوشش فهيم محمد شلتوت، قم، دار الفکر، ۱۴۱۰ق
(۳) تاريخ المعالم المدينة المنورة قديماً و حديثا، احمد بن ياسين خياري، رياض، مکتبة الملک فهد، ۱۴۱۹ق
(۴) سبل الهدي و الرشاد في سيرة خير العباد: محمد بن يوسف الشمس الشامي (م,۹۴۲ق.)، به کوشش عادل احمد عبدالموجود و علي محمد معوض، بيروت، دار الکتب العلميه، ۱۴۱۴ق
(۵) فرهنگ اعلام جغرافيايي ـ تاريخي در حديث و سيره نبوي: محمد محمد حسن شراب، ترجمه شيخي، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش
(۶) الکافي: محمد بن يعقوب کليني (م,۳۲۹ق.)، به کوشش علي‌اکبر غفاري، تهران، دار الکتب الاسلاميه، ۱۳۷۵ش
(۷) المعالم الاثيره: محمد محمد حسن شراب، بيروت، دار القلم، ۱۴۱۱ق
(۸) موسوعة مرآة الحرمين الشريفين: ايوب صبري باشا (م,۱۲۹۰ق.)، القاهرة، دار الآفاق العربية، ۱۴۲۴ق
(۹) وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفي: علي بن عبدالله السمهودي (م,۹۱۱ق.)، به کوشش محمد محيي‌الدين عبدالحميد، بيروت، دار الکتب العلميه، ۲۰۰۶م.


۱. نميري، عمر بن شبه، تاریخ المدینه، ج۱، ص۱۶۱.    
۲. سمهودي، علي بن عبدالله، وفاء الوفاء، ج۱، ص۱۵۷.    
۳. خياري، احمد بن ياسين، تاریخ معالم المدینه، ص۲۷۵.    
۴. باشا، ايوب صبري، موسوعة مرآة الحرمین، ج۴، ص۷۷۹.    
۵. شراب، محمد محمد حسن، المعالم الاثیره، ص۴۲.    
۶. مخزومی مدنی، محمدبن حسن‌، معالم المدینة المنوره، ج۴، ص۱۶۶.
۷. سمهودي، علي بن عبدالله، وفاء الوفاء، ج۱، ص۱۵۷.    
۸. خياري، احمد بن ياسين، تاریخ معالم المدینه، ص۲۷۵.    
۹. نميري، عمر بن شبه، تاریخ المدینه، ج۱، ص۱۶۱.    
۱۰. کليني، محمد بن يعقوب، الکافی، ج۱، ص۲۳۷.    
۱۱. سمهودي، علي بن عبدالله، وفاء الوفاء، ج۱، ص۱۵۷.    
۱۲. شراب، محمد محمد حسن، فرهنگ اعلام جغرافیایی، ص۳۶۶.
۱۳. نميري، عمر بن شبه، تاریخ المدینه، ج۱، ص۱۶۱.    
۱۴. سمهودي، علي بن عبدالله، وفاء الوفاء، ج۳، ص۱۳۶.    
۱۵. شمس شامي، محمد بن يوسف، سبل الهدی، ج۷، ص۲۲۷.    
۱۶. کليني، محمد بن يعقوب، الکافی، ج۱، ص۲۳۷.    
۱۷. مجلسي، سیدمحمدباقر، بحار الانوار، ج۱۷، ص۴۰۴.    
۱۸. سمهودي، علي بن عبدالله، وفاء الوفاء، ج۳، ص۱۳۶.    



دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۶، برگرفته از مقاله «چاه ذرع»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۹/۵/۲۸.    






جعبه ابزار