گرایش به احزاب (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرآن کریم گروه بندی و حزب گرایی را زمینه ساز اختلافات دینی می‌داند.
فتقطعوا امرهم بینهم زبرا کل حزب بما لدیهم فرحون. .
و این
امت اما آنها کارهای خود را در میان خویش به پراکندگی کشاندند، و هر گروهی به راهی رفتند (و عجب اینکه) هر گروه به آنچه نزد خود دارند خوشحالند
در
مجمع البیان گفته: کلمه" تقطع" و کلمه"
تقطیع" هر دو به معنای پاره پاره شدن است و کلمه" زبر"- به ضم زاء، و باء- جمع" زبور" و به معنای کتاب‌ها است آیه مورد بحث متفرع بر مطالب قبل است، و معنایش این است که: خداوند رسولان خود را یکی پس از دیگری به سوی ایشان فرستاد و همه آنها امتی واحد و دارای ربی واحدند ایشان را به سوی
تقویدعوت کردند، و لیکن بشر به امر ایشان عمل نکرد، در نتیجه امر آنان بین ایشان پاره پاره شد و آن را به صورت کتابهایی در آورده، هر جمعیتی کتابی را به خود اختصاص دادند، و هر حزبی به آنچه داشتند دلخوش گشتند.
در قرائت
ابن عامر " زبرا"- به
ضمه زاء و فتحه باء- آمده که جمع" زبره" و به معنای فرقه است. بنا بر این قرائت، معنایش این می‌شود که: در امر
انبیاء متفرق شده، جمعیت‌های گوناگون شدند، و هر حزبی به آنچه داشت دلخوش گشت. و این
قرائت راجح تر است.
تفرقه گرایان از آن رو که به ندای
عقل و
دین گوش فرا نمی‌دند گمان می‌کنند آنچه تا کنون بدان معتقد بودند درست بوده و به آن خوشنودند. حال آنکه اگر به دستورات دینی و باید و نبایدهایی که
انبیاء به آنان ابلاغ نموده‌اند پایبند باشند بر طریق حق و صواب گام خواهند نهاد اما افسوس که از دستورات دینی و انبیاء الهی فاصله گرفته و در
باطل قرار دارند. .
. فرقوا دینهم... کل حزب بما لدیهم فرحون.
از کسانی که دین خود را پراکنده ساختند و به دسته‌ها و گروه‌ها تقسیم شدند! و (عجب اینکه) هر گروهی به آنچه نزد آنهاست (دلبسته و) خوشحالند!
احتمال دارد «کل حزب...» به منزله
تعلیل برای «فرقوا دینهم» باشد. یعنی آنان دین خود را
تجزیه کردند و یا در دین خود، اختلاف کردندبرای اینکه هر گروهی آنچه را که خود دارد، می‌پسندد!.
کلمه" من" برای بیان است، و منظور از کسانی که دین خود را متفرق کردند،
مشرکین است، در این جمله مشرکین را به خصوصی‌ترین صفاتی که در
دین دارند معرفی نموده، و آن این است که: در دین متفرقند، و دسته دسته و حزب
حزب هستند، و هر حزب به دین خود خوشحال است، و
علت آن همان است که کمی قبل از این فرمود: " بل اتبع الذین ظلموا اهواءهم بغیر علم فمن یهدی من اضل الله، و ما لهم من ناصرین" و بیان داشت که مشرکین اساس دین خود را بر هوی و هوس نهاده‌اند، و خدا ایشان را
هدایت نمی‌کند، و هادی دیگری هم جز او نیست.
قرآن کریم نیز بیان می دارد هر حزب و دسته‌ای، تنها به باورهای خود دلخوشند.
فتقطعوا امرهم بینهم زبرا کل حزب بما لدیهم فرحون.
اینکه هر گروهی از منحرفان و مشرکان از راهی که انتخاب کرده‌اند خوشحالند و آن را حق می‌پندارند دلیلش روشن است، چرا که هوا و هوس کارش زینت کردن خواسته‌های دل در نظر
انسان است، و این تزیین نتیجه اش دلبستگی هر چه بیشتر و خوشحالی بخاطر راهی است که برگزیده، هر چند بیراهه و گمراهی باشد.
هواپرستی هرگز به انسان اجازه نمی‌دهد چهره
حقیقت را آن چنان که هست ببیند، و
قضاوت صحیح و خالی ازحب و بغضها پیدا کند.
من الذین فرقوا دینهم وکانوا شیعـا کل حزب بما لدیهم فرحون.
این خوشحال بودن به راه و رسم خویشتن و احساس
تنفر و بیگانگی از هر چه غیر آن است گاه به جایی می‌رسد که اگر انسان سخنی بر خلاف راه و رسم خویش بشنود انگشت در گوش می‌گذارد و جامه بر سر می‌کشد و پا به فرار می‌نهد مبادا حقیقتی بر خلاف آنچه با آن خو گرفته بر او روشن شود، آن چنان که
قرآن درباره مشرکان عصر
نوح ع بیان می‌کند و انی کلما دعوتهم لتغفر لهم جعلوا اصابعهم فی آذانهم و استغشوا ثیابهم و اصروا و استکبروا استکبارا:
" بار الها هر زمان که من از اینها دعوت کردم که به سوی تو آیند و گناهانشان را ببخشی، انگشتها بر گوش نهادند و جامه بر خود پیچیدند و در راه غلطشان اصرار ورزیدند و به شدت در برابر حق
استکبار کردند".
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «گرایش به احزاب (قرآن)».
