یحیف (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یحیف: (يَخافُونَ أَن يَحيفَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ رَسُولُهُ) در اصل از مادّه «
حیف» به معنى «
جور و ستم» است.
«
راغب» در
مفردات «
حيف» را به معنى «
انحراف در حكم و تمايل به يكى از دو سو» دانسته است.
آیه مورد بحث ريشه‌هاى اصلى و انگيزه‌هاى عدم تسليم (گروهى از
منافقان) را در برابر داورى
خدا و
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بيان مى‌كند.این آیه، ريشه‌هاى تخلف و اعراض از داورى خدا و رسولش (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را در سه جمله بيان كرده است: «بيمارى
نفاق» كه از صفات منافقان است، آنها اظهار
ایمان مى‌كنند، اما به خاطر انحرافى كه در
دل دارند هرگز تسليم داورى خدا و پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نيستند يا «به راستى در
شک و ترديدند» و طبيعى است شخصى كه در پذيرش يک آيين مردد است تسليم لوازم آن نخواهد بود. يا اين كه اگر نه آن است و نه اين و از مؤمنانند، می ترسند خدا و رسولش بر آنان
ظلم کنند.
به موردی از کاربرد
یحیف در
قرآن، اشاره می‌شود:
(أَ في قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَمِ ارْتابُوا أَمْ يَخافُونَ أَن يَحيفَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ رَسُولُهُ بَلْ أُوْلَئِكَ هُمُ الظّالِمُونَ) «آيا در دلهاى آنان بيمارى است، يا شک و ترديد دارند، يا مى‌ترسند خدا و پيامبرش بر آنان
ستم كنند؟! چنين نيست، بلكه آنها خودشان ستمكارند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
(أَمْ يَخافُونَ أَنْ يَحِيفَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ رَسُولُهُ) يعنى اعراض كنند، به اين بهانه كه بترسند كه خدا و رسولش به ايشان ظلم و جور كنند، به احتمال اينكه
شریعت الهى كه دنبال آن
حکم رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) است بر اساس جور و حق‌كشى بنا شده، و يا رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در
قضاء و داوريش رعايت
حق را نكند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « یحیف »، ص ۶۲۹.
