یَتَکَلَّمُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَتَکَلَّمُ: (فَهُوَ یَتَکَلَّمُ بِمَا کَانُوا) تعبیر به
«یَتَکَلَّمُ» (سخن می‌گوید) از مادّه
«تَکَلُّم» یک نوع تعبیر مجازی است، که به هنگام روشن بودن یک دلیل، تعبیر می‌کنیم:
«این دلیلی است گویا که با
انسان حرف می‌زند».
(أَمْ أَنزَلْنَا عَلَيْهِمْ سُلْطَانًا فَهُوَ يَتَكَلَّمُ بِمَا كَانُوا بِهِ يُشْرِكُونَ) (آيا ما دليلى بر آنان فرستاديم كه از آنچه همتاى خدا قرار مى‌دهند سخن مى‌گويد و آن را موجه مى‌شمارد؟!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه ام به اصطلاح ادبى منقطعه است، و مراد از نازل كردن سلطان اعلام و يا
تعلیم است، كه مجازا انزال خوانده شده، و مراد از سلطان برهان است، و منظور از تكلم دلالت است، كه مجازا تكلمش خوانده، و بنا بر اين معناى آيه اين است كه: بلكه ما به ايشان برهانى را اعلام كرديم كه دلالت مى‌كند بر شرك ايشان.
و ممكن هم هست مراد از سلطان صاحب سلطان يعنى
فرشته باشد، كه در اين صورت ديگر مجازى در كلمه انزال و تكلم به كار نرفته، آن وقت معنا چنين مى‌شود:
بلكه مگر ما فرشته‌اى بر ايشان نازل كرديم، پس او در باره شركشان تكلم كرد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَتَکَلَّمُ»، ص۶۳۵.
