یَهْدِیَهُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَهْدِیَهُ:
(يُرِدِ اللّهُ أَن يَهْدِيَهُ) یَهْدِیَهُ: از مادّه
«هدايت» و منظور از هدايت و ضلالت كه در قرآن به
خدا نسبت داده شده است، به خاطر مقدمات و اعمالى است كه قبلا از بندگان سرزده است و به دنبال آن استحقاق هدايت يا ضلالت پيدا كرده‌اند وگرنه هيچ‌گاه
عدالت و
حکمت خدا اجازه نخواهد داد كه بدون جهت يكى را به
راه راست هدایت كند و ديگرى را در گمراهى سرگردان سازد.
به موردی از کاربرد
یَهْدِیَهُ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(فَمَن يُرِدِ اللّهُ أَن يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلإِسْلاَمِ وَ مَن يُرِدْ أَن يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاء كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ) (آن كس را كه خدا بخواهد هدايت كند، سينه اش را براى پذيرش
اسلام، گشاده مى‌سازد و آن كس را كه بخاطر اعمال خلافش بخواهد گمراه سازد، سينه‌اش را آنچنان تنگ مى‌كند كه گويا مى‌خواهد به
آسمان بالا برود؛ اين گونه خداوند پليدى را بر افرادى كه
ایمان نمى‌آورند قرار مى‌دهد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه شرح به معناى بسط و وسعت دادن است.
راغب در
مفردات خود گفته: اصل اين كلمه به معناى پهن كردن و بسط كردن گوشت و امثال آن است. و شرح صدرى هم كه در قرآن به معناى ظرفيت داشتن براى فرا گرفتن
علم و عرفان آمده در
حقیقت به همان معناى اصليش استعمال شده، چون
سینه را شرح دادن و آن را پذيراى هر معارفى كه پيش بيايد كردن خود يک نحو توسعه است، به
شهادت اينكه در باره اضلال كه مقابل
شرح صدر است مى‌فرمايد:
يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَهْدِیَهُ»، ج۴، ص۵۷۹.
