• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مَتَی (صرف و نحو)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مَتَی (صرف و نحو)
مقالات مرتبط: متی (مفردات‌قرآن).
دیگر کاربردها: متی (ابهام‌زدایی).

مَتَی از اصطلاحات ادبیات عرب، اسمی است که به صورت اسم استفهام یا اسم شرط به کار می‌رود. «مَتَی» در جمله مبنی بر سکون، مفعول فیه و محلاّ منصوب قرار می‌گیرد.


مَتَی در اصطلاح ادبیات عرب، اسمی است که به صورت اسم استفهام یا اسم شرط به کار می‌رود. «مَتَی» در جمله مبنی بر سکون، مفعول فیه و محلاّ منصوب قرار می‌گیرد.

۱. اسم استفهام
[۱] یعقوب، امیل، موسوعة النحو والصرف والإعراب، ص۶۱۰.    
[۲] دقر، عبدالغنی، معجم القواعد العربیة فی النحو و التصریف، ص۹.    
[۳] الشرتونی، رشید، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، ج۴، ص۱۴۳.    
[۴] فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ج۱، ص۸۷.    
و ظرف زمان است و با آن از ماضی و مستقبل پرسيده مى‌شود:
[۵] فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ج۱، ص۶۰۲.    
[۶] یعقوب، امیل، موسوعة النحو و الصرف و الاعراب، ص۴۳۴.    
[۷] شرتونی، سعید، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، ج۳، ص۹۰.    
(مَتى نَصْرُ اَللّهِ‌؟) (یارى خدا کى خواهد آمد؟!).
مبنی بر سکون، مفعول فیه و محلاّ منصوب است.
[۸] یعقوب، امیل، موسوعة النحو والصرف والإعراب، ص۶۱۰.    
۲. با «إلی» و «حَتّی»، مجرور مى‌شود:
«إِلى مَتَى تُعَذِّبُنى‌؟» (تا به کی مرا عذاب می‌دهی؟).
۳. اسم شرط و از ادواتى است كه دو فعل را جزم مى‌دهند و ظرف زمان است:
[۹] یعقوب، امیل، موسوعة النحو والصرف والإعراب، ص۶۱۰.    
[۱۰] فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ج۱، ص۱۶۳.    
«مَتَى تَمُتْ تُعْرَفُ» (وقتی می‌میری، شناخته می‌شوی).
مبنى بر سكون، مفعول فيه و محلاّ منصوب است.
در ادامه برخی شواهد قرآنی مربوط به مَتَی ارائه می‌شود:

۳.۱ - مَتَىٰ (سوره نمل/سوره۲۷، آیه۷۱)

• (وَ یَقُولُونَ مَتَیٰ هَٰذَا الْوَعْدُ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ)
[۱۱] نمل/سوره۲۷، آیه۷۱.    

۳.۲ - مَتَىٰ (سوره سجده/سوره۳۲، آیه۲۸)

• (وَ یَقُولُونَ مَتَیٰ هَٰذَا الْفَتْحُ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ)
[۱۲] سجده/سوره۳۲، آیه۲۸.    

۳.۳ - مَتَىٰ (سوره بقره/سوره۲، آیه۲۱۴)

• (أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَ لَمَّا یَأْتِکُم مَّثَلُ الَّذِینَ خَلَوْا مِن قَبْلِکُم ۖ مَّسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَ الضَّرَّاءُ وَ زُلْزِلُوا حَتَّیٰ یَقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ مَتَیٰ نَصْرُ اللَّهِ ۗ أَلَا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِیبٌ)
[۱۳] بقره/سوره۲، آیه۲۱۴.    

۳.۴ - مَتَىٰ (سوره اسراء/سوره۱۷، آیه۵۱)

• (أَوْ خَلْقًا مِّمَّا یَکْبُرُ فِی صُدُورِکُمْ ۚ فَسَیَقُولُونَ مَن یُعِیدُنَا ۖ قُلِ الَّذِی فَطَرَکُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ ۚ فَسَیُنْغِضُونَ إِلَیْکَ رُءُوسَهُمْ وَ یَقُولُونَ مَتَیٰ هُوَ ۖ قُلْ عَسَیٰ أَن یَکُونَ قَرِیبًا)
[۱۴] اسراء/سوره۱۷، آیه۵۱.    
۱. ↑ یعقوب، امیل، موسوعة النحو والصرف والإعراب، ص۶۱۰.    
۲. ↑ دقر، عبدالغنی، معجم القواعد العربیة فی النحو و التصریف، ص۹.    
۳. ↑ الشرتونی، رشید، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، ج۴، ص۱۴۳.    
۴. ↑ فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ج۱، ص۸۷.    
۵. ↑ فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ج۱، ص۶۰۲.    
۶. ↑ یعقوب، امیل، موسوعة النحو و الصرف و الاعراب، ص۴۳۴.    
۷. ↑ شرتونی، سعید، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، ج۳، ص۹۰.    
۸. ↑ یعقوب، امیل، موسوعة النحو والصرف والإعراب، ص۶۱۰.    
۹. ↑ یعقوب، امیل، موسوعة النحو والصرف والإعراب، ص۶۱۰.    
۱۰. ↑ فوال بابتی، عزیزه، المعجم المفصل فی النحو العربی، ج۱، ص۱۶۳.    
۱۱. ↑ نمل/سوره۲۷، آیه۷۱.    
۱۲. ↑ سجده/سوره۳۲، آیه۲۸.    
۱۳. ↑ بقره/سوره۲، آیه۲۱۴.    
۱۴. ↑ اسراء/سوره۱۷، آیه۵۱.    


• فرهنگ اصطلاحات صرف و نحو عربی، دحداح، انطوان، ص۳۴۲.    


رده‌های این صفحه : ادبیات عرب | اسماء استفهام | اسماء شرط | اصطلاحات صرف و نحو | ظرف زمان
جعبه ابزار