استناد به قرآن در سیره امام صادق
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در این مقاله برخی از مواردی که
امام صادق علیه السلام به
قرآن کریم استناد کرده اند، ذکر می شود.
مفضل بن عمر میگوید: ما جماعتی بودیم که بر درب خانه امام صادق علیهالسّلام تکلم مینمودیم در
ربوبیت، که آن حضرت بیرون آمد و فرمود: نه یا خالد! نه یا مفضل! نه یا سلیمان! نه یا نجم!: «بل عباد مکرمون• لا یسبقونه و بالقول و هم بامره ی یعملون»
؛ بلکه آنان بندگانی گرامی هستند، در
سخن بر او پیشی نمیگیرند و به فرمان او
عمل میکنند.
مفضل بن عمر میافزاید: من با
نفس خود گفتم
سوگند به
خدا! بعد از این در باب تو جز آنچه خود گویی، نگویم.
مسعدة بن صدقه میگوید: از
امام صادق علیهالسّلام سؤال شد: آیا
امر به معروف و نهی از منکر بر تمام مردم
واجب است؟ فرمود: نه. عرض شد: به چه دلیل؟ فرمود: امر به معروف و نهی از منکر بر کسی واجب است که
قدرت داشته باشد و او را
اطاعت کنند و خود نیز خوب و بد را تشخیص دهد، نه بر شخص ناتوانی که خودش
راه را نمیداند از کجا به کجا برود. در این صورت مردم را از راه
راست منحرف میکند. دلیل بر این که بر تمام مردم واجب نیست، این
آیه از
قرآن است: «ولتکن منکم امة یدعون الی الخیر ویامرون بالمعروف وینهون عن المنکر»
؛ باید از میان شما گروهی باشند که به
خیر دعوت کنند و امر به معروف و نهی از منکر نمایند.
امام صادق علیهالسّلام درباره افراد مسلمانی که
حاکم ظالمی را دوست دارند، به این آیه استناد فرمودهاند: «و الذین کفروا اولیآؤهم الطغوت یخرجونهم من النور الی الظلمت اوللک اصحب النار هم فیها خلدون».
ابن ابی یعفور که مخاطب امام بوده است، میگوید: عرض کردم: مگر منظور از این آیه
کفار نمیباشند به دلیل این که میفرمایند: «والذین کفروا...» .
امام فرمود: مگر کفار در حال
کفر ، نور دارند که از
نور به سوی تاریکی برده شوند؟ همانا منظور اشخاصی هستند که به دلیل تمایل به پیشوایان ستمگری که از جانب خدا منصوب نشدهاند، از نور
اسلام به تاریکیهای کفر کشیده شدهاند. آتش بر آنها همراه با کفار واجب شده است. از این رو،
خداوند میفرماید: «اولئک اصحاب النار هم فیها خالدون».
امام صادق علیهالسّلام از عبدالله بن حسن پرسید: چگونه
شب را گذرانیدی؟ گفت: به خیر گذشت. اما کلامی گفت که شخص
خشمگین میگوید. حضرت فرمود: یا اباعبدالله! آیا نمیدانی که
صله رحم،
حساب اعمال را سبک میکند؟ او گفت: شما چیزی بر
زبان میآورید که من نمیدانم. امام فرمود: در این باره
قرآن بخوانم؟ او پذیرفت. حضرت این آیه را
تلاوت فرمود: «و الذین یصلون مآ امر الله به ی ان یوصل و یخشون ربهم و یخافون سوء الحساب»
؛ آنان که آنچه را خدا به پیوستن آن فرمان داده، پیوند میدهند و از پروردگارشان بیم دارند و از سختی بازخواست خداوند خوفناکند. عبدالله بن حسن گفت: از آن پس، کسی مرا ندید که قاطع رحم باشم.
دانشنامه کلام و عقاید، برگرفته از مقاله«استناد به قرآن در سیره امام صادق».