• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فرعون‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


فرعون لقب پادشاهان مصر در زمان حضرت یوسف ع بوده است.



«فرعون» اسم غیر عربی است که به اعتبار گستاخی و گردنکشی او این‌چنین نامیده شده است
[۱] مفردات راغب، ج۱، ص۳۷۷.    
، بعید نیست از ماده «فارع» مشتق شده باشد به معنی قتل، انتقام و غارت و یا از ماده «فرع» به معنی هرج و مرج یا فقدان نظم باشد.
[۲] مصطفوی، حسن؛ التحقیق، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد، ۱۳۶۸، چاپ اول، ج ۹، ص ۶۷.

فرعون اسم عام است و به تمام سلاطین مصر گفته می‌شده (همان‌طور که به سلاطین روم قیصر و به سلاطین ایران کسری گفته می‌شده)
[۳] تفسیر نمونه، ج۶، ص۲۸۰.    
فراعنه مصر ۲۶ سلسله بودند و مدت حکومت آن‌ها نزدیک به سه هزار سال بوده است (تا انتهای قرن پنجم میلادی)
[۴] التحقیق، ص ۶۵.
که مشهورترین آنها عبارتند از:
۱- ریان بن ولید فرعون معاصر حضرت یوسف (ع)
[۵] فرعون معاصر حضرت یوسف (ع) با لفظ ملک یاد شده است.

۲- قابوس بن مصعب معاصر ولادت حضرت موسی (ع)
۳- ولید بن مصعب یا ولید بن قابوس، فرعون زمان خروج موسی (ع).
[۶] شبستری، عبدالحسین، اعلام القرآن، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۹، چاپ اول، ص ۷۸۳.



لفظ فرعون ۷۴ بار در قرآن آمده و در داستانهای بنی‌اسرائیل و موسی (ع) به چشم می‌خورد و محل زندگی آن‌ها سرزمین مصر بوده است، البته در قرآن به اسم فرعون معاصر حضرت موسی (ع) تصریح نشده است.
فرعون به صفات مسرف، طاغی، عالی، ذوالاوتاد توصیف گردیده و از سیاستهای شیطانی او با کید فرعون یاد شده است.
[۷] حسین دشتی، مصطفی، معارف و معاریف، قم، بی‌نا، ۱۳۷۶، چاپ دوم، جلد ۸، ص ۳۶.
فرعون در ابتدا ادعای ربوبیت داشت و می‌گفت: «فَقَالَ أَنَا رَبُّکمُ الْأَعْلَی»
[۸] نازعات/سوره۷۹، آیه۲۴.(ترجمه آیات از آیه الله مکارم شیرازی می‌باشد)    

«و گفت من پروردگار برتر شما هستم»
سپس پا را فراتر گذاشته و ادعای الوهیت می کند: «وَ قَالَ فِرْعَوْنُ یا أَیهَا الْمَلَأُ مَا عَلِمْتُ لَکم مِّنْ إِلَهٍ غَیرِی»
[۹] قصص/سوره۲۸، آیه۳۸.    
«و فرعون گفت: ای جمعیت اشراف من خدایی جز خودم برای شما سراغ ندارم»
او دشمن سرسخت بنی‌اسرائیل بود و پسران آنها را می‌کشت و دختران را برای خدمتکاری زنده می‌گذاشت
[۱۰] اعراف/سوره۷، آیه۱۴۱.    
،به عقیده او و قومش، بنی‌اسرائیل بردگان و خدمتگزاران آنها بودند.
[۱۱] مومنون/سوره۲۳، آیه۴۷. قرشی، علی‌اکبر، قاموس القرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۶، چاپ دوازده، ج ۵، ص ۱۶۵ – ۱۶۴.    



خداوند موسی (ع) را همراه برادرش هارون به سوی فرعون فرستاد تا بنی‌اسرائیل را از چنگال او آزاد کند
[۱۲] شعراء/سوره۲۶، آیه۱۶.    
اما فرعون در مقابله با موسی (ع)، استکبار می‌ورزد: «فَاسْتَکبَرُوا وَ کانُوا قَوْمًا عَالِینَ»
[۱۳] مومنون/سوره۲۳، آیه۴۶.    
«اما آن‌ها (فرعون و اطرافیان) تکبر کردند و آنها مردمی برتری‌جوی بودند»
و نسبت جنون به موسی (ع) می‌دهد: «قَالَ إِنَّ رَسُولَکمُ الَّذِی أُرْسِلَ إِلَیکمْ لَمَجْنُونٌ»
[۱۴] شعراء/سوره۲۶، آیه۲۷.    
«(فرعون) گفت پیامبری که به سوی شما فرستاده شده، مسلماً دیوانه است»
و موسی را ساحر می‌خواند: «إِنَّ هَذَا لَسَاحِرٌ عَلِیم»
[۱۵] شعراء/سوره۲۶، آیه۳۴.    
«این ساحری آگاه است»
و مردم را علیه موسی (ع) تحریک می‌کند و ساحران را برای مقابله با او می‌فرستد
[۱۶] شعراء/سوره۲۶، آیات۳۵ تا ۴۹.    
و تصمیم به قتل موسی می‌گیرد
[۱۷] غافر/سوره۴۰، آیه۲۶.    
که با مداخله مومن آل فرعون منصرف می‌شود.
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، قصه‌های قرآن در تفسیر نمونه، تدریس حسین حسینی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۱، ص ۲۷۰-۲۵۰.

آل فرعون به بلاهایی دچار شدند
[۱۹] اعراف/سوره۷، آیه۱۳۳.    
اما باز هم دست از استکبار بر نداشتند تا سرانجام دستور کوچ بنی‌اسرائیل به موسی (ع) داده می‌شود.
[۲۰] شعراء/سوره۲۶، آیه۵۲.    



بنی‌اسرائیل به رهبری حضرت موسی (ع) از مصر خارج می‌شوند و به دریا می‌رسند (این‌که دقیقاً دریا بوده یا رود نیل مورد اختلاف است)، موسی (ع) با معجزه خود دریا را می‌شکافد و بنی‌اسرائیل از آن عبور می‌کنند.
فرعون نیز که با سپاه فراوانی به دنبال ایشان بود وارد جاده‌های دریایی می‌شود، ناگهان دریا به هم آمده، فرعونیان را در خود غرق می‌کند.
[۲۱] شعراء/سوره۲۶، آیه۶۶.    

فرعون در آخرین لحظات ایمان می‌آورد ولی چون ایمان او از روی اضطرار بوده پذیرفته نمی‌شود.
«قَالَ آمَنتُ أَنَّهُ لا إِلِـهَ إِلاَّ الَّذِی آمَنَتْ بِهِ بَنُو إِسْرَائِیلَ وَأَنَاْ مِنَ الْمُسْلِمِینَ»
[۲۲] یونس/سوره۱۰، آیه۹۰.    
گفت ایمان آوردم که هیچ معبودی جز کسی که بنی‌اسرائیل به او ایمان آورده‌اند وجود ندارد و من از مسلمین هستم»
بدن او به ساحل می‌آید تا باعث عبرت مردم باشد: «فَالْیوْمَ نُنَجِّیک بِبَدَنِک لِتَکونَ لِمَنْ خَلْفَک آیةً»
[۲۳] یونس/سوره۱۰، آیه۹۲.    



 
۱. ↑ مفردات راغب، ج۱، ص۳۷۷.    
۲. ↑ مصطفوی، حسن؛ التحقیق، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد، ۱۳۶۸، چاپ اول، ج ۹، ص ۶۷.
۳. ↑ تفسیر نمونه، ج۶، ص۲۸۰.    
۴. ↑ التحقیق، ص ۶۵.
۵. ↑ فرعون معاصر حضرت یوسف (ع) با لفظ ملک یاد شده است.
۶. ↑ شبستری، عبدالحسین، اعلام القرآن، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۹، چاپ اول، ص ۷۸۳.
۷. ↑ حسین دشتی، مصطفی، معارف و معاریف، قم، بی‌نا، ۱۳۷۶، چاپ دوم، جلد ۸، ص ۳۶.
۸. ↑ نازعات/سوره۷۹، آیه۲۴.(ترجمه آیات از آیه الله مکارم شیرازی می‌باشد)    
۹. ↑ قصص/سوره۲۸، آیه۳۸.    
۱۰. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۴۱.    
۱۱. ↑ مومنون/سوره۲۳، آیه۴۷. قرشی، علی‌اکبر، قاموس القرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۶، چاپ دوازده، ج ۵، ص ۱۶۵ – ۱۶۴.    
۱۲. ↑ شعراء/سوره۲۶، آیه۱۶.    
۱۳. ↑ مومنون/سوره۲۳، آیه۴۶.    
۱۴. ↑ شعراء/سوره۲۶، آیه۲۷.    
۱۵. ↑ شعراء/سوره۲۶، آیه۳۴.    
۱۶. ↑ شعراء/سوره۲۶، آیات۳۵ تا ۴۹.    
۱۷. ↑ غافر/سوره۴۰، آیه۲۶.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، قصه‌های قرآن در تفسیر نمونه، تدریس حسین حسینی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۱، ص ۲۷۰-۲۵۰.
۱۹. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۳۳.    
۲۰. ↑ شعراء/سوره۲۶، آیه۵۲.    
۲۱. ↑ شعراء/سوره۲۶، آیه۶۶.    
۲۲. ↑ یونس/سوره۱۰، آیه۹۰.    
۲۳. ↑ یونس/سوره۱۰، آیه۹۲.    



سایت پژوهه    





جعبه ابزار