• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیه جوف

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیه شدت مال پرستى انسان ( آیه مورد استشهاد مدعیان نسخ تلاوت ) را آیه جوف گویند.




در برخى از روایات آمده است که در قرآن آیه اى به نام "آیه جوف " بوده و نسخ گشته است و آن عبارت است از: "لوکان لابن آدم وادیان من مال لابتغى و ادیاً ثالثاً ولا یملأ جوف ابن آدم الاالتراب؛ اگر آدمى زاده را دو دشت پر از مال بود به دنبال دشت سوم مى رفت . و درون آدمى را تنها خاک پر مى کند.



"ابوموسى اشعری" حدود سیصد تن از قاریان بصره را جمع نمود و گفت: درگذشته سوره اى از قرآن مى خواندیم که به اندازه سوره برائت بود، ولى اینک این سوره را فراموش کرده ایم و تنها از آن سوره این آیه را به خاطر دارم: " ولوکان للانسان وادیان ...".



این نظریه به هیچ وجه صحیح نیست و علماى اسلامى آن را مورد نقد قرار داده و ادله اى بر رد آن آورده اند.
مانند:

۳.۱ - عدم هماهنگی با اسلوب قرآنی


۱ - این عبارات (آیه جوف ) هیچ هم آهنگى و همسانى با اسلوب قرآنى ندارد و بویى از روح بلاغى قرآن نبرده است.

۳.۲ - نقل به عنوان حدیث


۲ - عده اى این عبارت را به عنوان حدیث از پیامبر (ص) نقل کرده اند نه به عنوان قرآن.

۳.۳ - عدم نقل صحابه دیگر


۳ - چطور شد هیچ کس از صحابه با آن مقام علمى و فقاهتى خود این عبارت را نقل ننموده، و به خاطر نسپرده است؛ و تنها "ابوموسى اشعری" آن را حفظ کرده است ؟! چرا کاتبان وحى و پیامبر آن را ثبت نکرده اند؟ و اساساً این آیه و آیاتى از این قبیل نبایستى نسخ گردند، چرا که نسخ در احکام است نه در حقایق و مسائل تاریخى و مانند آن.

۳.۴ - عدم هماهنگی با دقت مسلمین


۴ - با توجه به اهمیت دادن مسلمین صدر اول به حفظ قرآن، چگونه ممکن است سوره اى که به اندازه سوره برائت بوده، به طور کامل از خاطر همه صحابه برود و فقط حفظ یک آیه، آن هم در ذهن یک نفر، آن هم ابوموسى اشعری، باقى بماند.



عاملی، جعفر مرتضی، حقایقى مهم پیرامون قرآن کریم، ص۲۵۹-۲۶۲.
سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فى علوم القرآن، ج۳، ص۸۳.
خویی، ابو القاسم، البیان فى تفسیرالقرآن، ص۲۲۲.
زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فى علوم القرآن، ج۲، ص۴۳.



مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی.    



جعبه ابزار