آیه فدیه•
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیه فدیه، آیه ۱۸۴
بقره ، در باره
کفاره روزه افراد ناتوان می‌باشد.
به
آیه ۱۸۴
سوره بقره ، «آیه فدیه» می‌گویند: (ایاما معدودات فمن کان منکم مریضا او علی سفر فعدة من ایام اخر و علی الذین یطیقونه فدیة طعام مسکین فمن تطوع خیرا فهو خیر له و ان تصوموا خیر لکم ان کنتم تعلمون)؛ «چند روز معدودی را (باید
روزه بدارید) و کسانی که از شما
بیمار یا مسافر باشند روزهای دیگری را (بجای آن روزه بگیرند) و بر کسانی که قدرت انجام آن را ندارند (همچون بیماران مزمن و
پیر مردان و
پیره زنان ) لازم است
کفاره بدهند، مسکینی را
اطعام کنند، و کسی که
کار خیر را پذیرا شود برای او بهتر است، و روزه داشتن برای شما بهتر است اگر بدانید».
بر اساس این آیه کسانی که بیمار یا مسافر باشند و روزه گرفتن برای آنها
مشقت داشته باشد از گرفتن روزه هنگام
مسافرت و
بیماری معاف شده و باید روزهای دیگری را بجای آن روزه بگیرند، ولی کسانی که با نهایت زحمت باید روزه بگیرند (مانند پیر مردان
و پیر زنان و بیماران مزمن که بهبودی برای آنها نیست) لازم نیست مطلقا روزه بگیرند، بلکه باید بجای آن کفاره (فدیه) بدهند، و حداقل میزان این کفاره، اطعام یک نفر
مسکین است.
بعضی این جمله را دلیل بر آن دانسته‌اند که روزه در آغاز
تشریع ، و
اجب تخییری بوده و مسلمانان می‌توانستند روزه بگیرند یا بجای آن
فدیه بدهند تا تدریجا به روزه گرفتن
عادت کنند و بعد این
حکم نسخ شده و صورت وجوب عینی پیدا کرده است. ولی ظاهر این است که این جمله تاکید دیگری بر
فلسفه روزه است، و اینکه این
عبادت - همانند سائر عبادات- چیزی بر جاه و جلال
خدا نمی‌افزاید بلکه تمام سود و فائده آن عائد عبادت کنندگان می‌شود. شاهد این سخن تعبیرهای مشابه آن است که در آیات دیگر
قرآن به چشم می‌خورد، مانند: (ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون)
که بعد از حکم وجوب نماز جمعه ذکر شده است (
سوره جمعه آیه ۹).
و در آیه
سوره عنکبوت می‌خوانیم: (و ابراهیم اذ قال لقومه اعبدوا الله و اتقوه ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون)؛ «او به بت پرستان گفت: خدا را
پرستش کنید و از او بپرهیزید، این برای شما بهتر است اگر بدانید». به این ترتیب، جمله «ان تصوموا خیر لکم» خطاب به همه روزه داران است نه گروه خاصی از آنها.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«آیه فدیه».
