ابتدا (قرائت قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابتدا (قرائت قرآن)، شروع به
قرائت ابتدائا یا پس از
تنفس در اثنای قرائت را می‌گویند.
«ابتدا» از قواعد قرائت
قرآن است که در مقابل «
وقف » می‌آید و عبارت است از شروع به قرائت پس از قطع یا وقف در اثنای قرائت. اهمیت این بحث نیز مانند وقف است؛ زیرا قاری همیشه پس از وقف نیز مجبور است از بهترین کلمه ممکن شروع کند.
«ابتدا» فقط اختیاری است؛ برخلاف وقف که هم اضطراری و هم اختیاری دارد. «ابتدا» تنها با کلمه‌ای روا است که وافی به مقصود کلام باشد و خلاف معنای مقصود تداعی نشود. پس اگر در غرض مورد نظر خللی پدید آید یا خلاف معنای مقصود تداعی شود،
قبیح و زشت خواهد بود و قاری باید از آن بپرهیزد.
ابتدا نیز مانند وقف دارای اقسام چهارگانه (تام، کافی، حسن و قبیح) می‌باشد. مثلا در: (ومن الناس من یقول آمنا بالله)
اگر از باب ضرورت بر (ومن الناس من یقول آمنا بالله)
وقف نمود، برای ادامه قرائت، ابتدای به (ومن الناس) قبیح است، و اگر بر (من یقول) وقف کرد، برای ادامه قرائت، ابتدای به (یقول) احسن از ابتدای به (من) است. و در: (ختم الله علی قلوبهم)
اگر از باب ضرورت بر (ختم الله) وقف نمود، برای ادامه قرائت، ابتدای به (الله) اقبح است و ابتدای به (ختم) «کافی» است.
در مواردی، وقف بر یک عبارت، حسن است اما برای ادامه قرائت، ابتدای به آن، به دلیل
فساد معنا، قبیح است، مثل: (یا ایها الذین آمنوا لا تتخذوا عدوی وعدوکم اولیاء تلقون الیهم بالمودة وقد کفروا بما جاءکم من الحق یخرجون الرسول وایاکم ان تؤمنوا بالله)
که وقف بر (یخرجون الرسول وایاکم) حسن است، اما برای ادامه قرائت، ابتدای به آن قبیح است زیرا توهم برحذر داشتن از
ایمان به
خدا می‌رود.
و گاهی، عکس مورد قبل است، یعنی وقف قبیح است اما ابتدا نیکو است، مثل: (قالوا یا ویلنا من بعثنا من مرقدنا هذا ما وعد الرحمن)
که وقف بر (هذا) قبیح است زیرا موجب فصل بین
مبتدا و
خبر بوده و
توهم می‌شود که مشار الیه هذا، مرقد است، و اما برای ادامه قرائت، ابتدای به (هذا)، به دلیل استیناف، «کافی» و یا «تام» است.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ابتدا (قرائت قرآن)».
