• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابدیّت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابدیّت به معنای جاودانگی خداوند،از صفات خداوند است و از مادّه «ابد» برگرفته شده است.




«ابد» دارای مفهومی تجزیه‏ناپذیر است؛ بر خلاف زمان، که اجزائی دارد و تجزیه می‏پذیرد و بدین روی می‏توان گفت: «زمان کذا»؛ ولی نمی‏توان گفت: «ابد کذا». نظر به تجزیه‏ناپذیری معنای ابد، سزاوار آن بود که این کلمه را جمع نباشد؛ ولی عرب‌زبانان کلمه «آباد» را به عنوان جمع آن به کار برده‏اند. از این روی، برخی لغت‏شناسان، «آباد» را عربی ندانسته، آن را دخیل می‏دانند و بر این باورند که در عربی اصیل، کلمه «ابد» جمعی ندارد.



هر کس به خداوند واحد ایمان دارد، او را موجودی ازلی و ابدی می‏داند. این دو صفت از یکدیگر جدایی نمی‏پذیرند؛ زیرا موجود ازلی به زمان محدود نمی‏گردد، وگرنه ازلی نخواهد بود. چون موجودی بی‏منتها باشد، ابدی نیز خواهد بود. خداوند، واجب الوجود است و روشن است که واجب الوجود، هرگز از هستی جدا نمی‏شود و عین هستی است.



هستی از برون بدو نرسیده است تا از او جدایی پذیرد. بدین روی، چنین موجودی همیشه بوده (ازلیت) و همیشه خواهد بود (ابدیّت). این دو صفت را با یکدیگر «سرمدیت» گویند. موجود سرمدی آن است که آغاز و انجام ندارد.
[۲] پیام قرآن ج۴، ص۱۹۴.




آیات متعدّدی از قرآن، بر ابدیّت خداوند گواهی می‏دهند.
قرآن از ابدیّت و ازلیّت خداوند با تعابیر متعدّدی یاد کرده است؛ از جمله اول، آخِر و باقی.



ازلی و ابدی بودن خداوند بدین معنا نیست که در هر زمانی بوده و هست، بلکه بدین معنا است که خداوند ورای زمان است و جای دادن او در زمان ممکن نیست. بدین سان، مراد از ازلیّت و ابدیّت، عبارت از قبلیّت و بعدیت زمانی نیست.



روایات بسیاری از ازلیت و ابدیت خدا سخن گفته‏اند. حضرت علی (علیه السلام) می‏فرماید: «برای اولیّت او آغازی و برای ازلیتش پایانی نیست.»
[۸] نهج البلاغه خطبه۱۶۳.
امام صادق (علیه السلام) نیز در این باره می‏فرماید: «او اوّل است قبل از همه چیز و آخر است؛ زیرا زوال ندارد و صفات و اسمایش دگرگونی ندارند، آن گونه که در دیگران دگرگون می‏گردند. او همیشه بوده و خواهد بود نه آغازی دارد و نه انجامی.»



 
۱. مفردات ص۸.    
۲. پیام قرآن ج۴، ص۱۹۴.
۳. حدید/سوره۵۷، آیه۳.    
۴. رحمن/سوره۵۴، آیه۲۷.    
۵. طه/سوره۲۰،‌ آیه۷۳.    
۶. قصص/سوره۲۸، آیه۸۸.    
۷. المیزان ج۱۹، ص۱۴۸.    
۸. نهج البلاغه خطبه۱۶۳.
۹. اصول کافی، ج۱، ص۱۱۵.    




کتاب فرهنگ شیعه، تالیف شده توسط جمعى از نویسندگان، ص۵۸-۵۹.



جعبه ابزار