• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن فهد حلی اسدی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



جـمـال السالکین ابوالعباس، احمد بن فهد حلی اسدی در سال ۷۵۷ متولد شده و درسال ۸۴۱ وفـات یـافـتـه است در طبقه شاگردان شهید اول و فخرالمحققین است مشایخحدیث او فاضل مقداد ، و شیخ علی بن الخازن فقیه و شیخ بهاءالدین علی بن عبدالکریم است علی الـظاهر اساتید فقهی او نیز همینها هستند ابن فهد تالیفات فقهی معتبری دارد، از قبیل: المهذب الـبارع که شرح المختصر النافع محقق حلی است و شرح ارشاد علا مه به نام المقتصر و شرح الفیه شهید اول شـهـرت بیشتر او در اخلاق،دعا و سیر و سلوک است کتاب مشهور او در این زمینه، عده الداعی است.




او از تربیت یافتگان مکتب فقهی شهید اول، و از اکابر فقها و علمای امامیه درقرن نهم هجری است کـه در فقه و سیر و سلوک و زهد و تقوی و عبادت مقام شامخ ووالایی دارد او حاوی کمالات ظـاهـری و بـاطـنـی و جـامع علم و عمل و حاوی معارف عقلی و نقلی بوده است بهترین معرف مـقـامـات بـاطـنی او، آثار و تالیفات باقی مانده ازاوست که حکایت از مقامات باطنی و معنوی او می نماید، که برخی از آنها به ترتیب زیر است:
۱ ـ آداب الداعی.
۲ ـ الادعیه و الختوم.
۳ ـ استخراج الحوادث و بعض الوقایع المستقبله من کلام امیر المؤمنین (ع) فیما انشاه فی صفین بـعد شهاده عمار بن یاسر در این کتاب برخی از اسرار علوم غریبه مانند خروج چنگیز و پدید آمدن اسماعیل صفوی را از کلمات معجزه آمیز علی (ع) که در صفین بعد از شهادت عمار فرموده است، استنباط و استخراج نموده است.
۴ ـ اسرار الصلوه.
۵ ـ تاریخ الائمه (ع).
۶ ـ التحریر در فقه.
۷ ـ التحصین فی صفات العارفین من العزله و الخمول بالاسانید المتلقاه عن آل الرسول (ع).
۸ ـ ترجمه الصلوه در بیان معانی، اقوال و افعال و فوائد نماز.
۹ ـ تعیین ساعات اللیل و تشخیصها بمنازل القمر.
۱۰ ـ جامع الدقائق و کاشف الحقائق.
۱۱ ـ الدر النضید فی فقه الصلوه.
۱۲ ـ عده الداعی و نجاح الساعی در ایران چاپ شده و سه نسخه خطی آن تحت شماره های ۲۱۳۷ ـ ۳۸ ـ ۴۰ در کتابخانه مدرسه شهید مطهری (سپهسالار) موجود است.
۱۳ ـ المسائل الشامیات.
۱۴ ـ مصباح المبتدی و هدایه المهتدی.
۱۵ ـ المتقصر فی شرح ارشاد الاذهان.
۱۶ ـ الموجز الهادی.
۱۷ ـ المهذب البارع فی شرح المختصر النافع.
۱۸ ـ الموجز الحاوی.
[۲] . ریحانة الادب ج۸، ص۱۴۵ و ۱۴۶ .

و تعدادی دیگر از رساله ها و مجموعه ها که در ریحانة الادب آمده است.




۲.۱ - صاحب روضات الجنات


صاحب روضات الجنات در شرح زندگی او می نویسد:.
عالم عارف پر از اسرار، کاشف اسرار فضائل، جمال الدین ابوالعباس احمدبن شمس الدین محمد بن فهد اسدی حلی، در اثر شهرت و اعتبار، بی نیاز از توصیف و تعریف می باشد وی جامع معقول و مـنـقـول، فـروع و اصـول ظـاهـری و باطنی و علم وعمل است او از شاگردان شهید اول و فخرمحققان است، و از شیخ مقداد سیوری و علی بن خازن حائری و ابن متوج بحرانی، و از سید جلیل نقیب، بهاءالدین ابوالقاسم علی بن عبدالحمید نیلی صاحب کتاب الانوار الالهیه اجازه روایتی دارد و پـیـش مـااجـازه نامه ای موجود است که به خط فرزند شهید ثانی، یا پسرش محمد است (و ازاین دو کنار نیست) و مضمون آن چنین است:.
احمد بن محمد بن فهد، از رجال متاخر عصر ما و یکی از مدرسین زینبیه درحله سیفیه، و یکی از رجال علم، خیر، صلاح و بذل و بخشش و جود می باشد او ازمن کسب اجازه نمود، پس به او در مورد تالیفات و روایات خویش اجازه دادم.
او تـعدادی مصنفات و تالیفات دارد که از آن میان، عده الداعی و نجاح الساعی است که دارای فوائد متعددی است و کتاب کفایه المحتاج الی معرفه مسائل الحاج، و کتاب الهدایه فی فقه الصلوه و کتاب التحصین فی صفات العارفین و جزاینها تالیفات دیگری نیز دارد.
[۳] . روضات الجنات ج۱، ص۷۲ و ۷۳ .




او در مـنـاظـره و مباحثه، تبحر و توانایی کامل داشته است و با برخی از پیروان فقه اهل سنت، در عـصـر حکومت میرزا اسبند ترکمان حاکم عراق، مباحثاتی داشت،به ویژه در مورد مساله امامت و رهبری گفتگوهایی انجام داد و بر جمع کثیری ازعلما مذاهب اهل سنت غلبه یافت میرزا تحت تـاثـیـر آن جـلسه قرار گرفت و مذهب خویش را تغییر داد و خطبه ای به نام امیرالمؤمنین (ع) و اولاد پاک و معصوم او انشانمود.
[۴] . روضات الجنات ج۱، ص۷۳ .




او شاگردان متعددی را در مکتب تربیتی خویش پرورانده است:
۱- شیخ علی بن هلال جزائری.
۲ ـ شـیـخ بزرگوار فقیه نامی عزالدین حسن بن احمد بن یوسف، معروف به ابن العشره الکروانی العاملی.
۳ ـ شیخ علی بن عبدالعالی کرکی.
۴ ـ شیخ عبدالسمیع بن فیاض اسدی حلی صاحب کتاب تحفه الطالبین فی اصول الدین.
۵ ـ سید محمد بن فلا ح موسوی از نیاکان سید خلف.
۶ ـ شیخ ابوالقاسم علی بن جمال الدین محمد بن طی عاملی مؤلف کتاب مسائل ابن طی (متوفی ۸۵۵ ه ق)



او پـس از یـک عـمر تلاش و مجاهده در راه فقه و فقاهت و سیر و سیاحت روحی، به سال ۸۴۱ در هـشـتـاد و پـنـج سالگی در کربلای معلی به رحمت ایزدی پیوست و قبر شریفش کنار خیمه گاه مـعـروف واقع شده و کراماتی هم از او نقل گردیده است که هم اکنون نیز مورد تکریم و تجلیل و تبرک اهل تقوی و دین قرار دارد .


 
۱. آشنایی با علوم اسلامی ج۳، ص۹۰.    
۲. . ریحانة الادب ج۸، ص۱۴۵ و ۱۴۶ .
۳. . روضات الجنات ج۱، ص۷۲ و ۷۳ .
۴. . روضات الجنات ج۱، ص۷۳ .




سایت اندیشه قم    









جعبه ابزار