• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ارداف خام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



به قصد کردن معنایی با الفاظ نزدیک به معنای حقیقی گویند.



یکی از انواع بدیع که شبیه کنایه است «ارداف» نام دارد و به آن « تبتیع » نیز می‌گویند؛ «ارداف» یعنی این که متکلم معنایی را قصد کند و آن را نه با الفاظی که برای آن وضع شده و نه با الفاظ اشاره‌ای؛ بلکه با لفظی هم ردیف و نزدیک به معنای حقیقی تعبیر کند؛ مانند:(وقضی الامر)؛ "و فرمان گزارده شده". اصل آن چنین بوده است:«هلک من قضی الله هلاکه و نجی من قضی الله نجاته»؛ یعنی آن کسانی که خداوند به هلاکتشان حکم کرده بود، هلاک شدند، و کسانی که نجاتشان را واجب کرده بود، نجات یافتند.


عدول از لفظ اصلی، برای رعایت ایجاز و توجه دادن به این است که هلاکت هالکان و نجات ناجیان به دستور کسی تحقق یافت که امرش از بین نمی‌رود و حکمش رد نمی‌شود؛ زیرا هر امری مستلزم آمری است و تحقق خواسته آمر، بر قدرت و غلبه او دلالت دارد؛ در نتیجه، تنها راه نجات از عقاب و رسیدن به ثواب ، فرمانبرداری از او است.
[۳] سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۶.
[۴] باقلانی، محمد بن طیب، ۳۳۸ - ۴۰۳ق، اعجازالقرآن، ص۷.
[۵] بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۳۳.



۱. هود/سوره۱۱، آیه۴۴.    
۲. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص (۲۸۴-۳۷۹).    
۳. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۶.
۴. باقلانی، محمد بن طیب، ۳۳۸ - ۴۰۳ق، اعجازالقرآن، ص۷.
۵. بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۳۳.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ارداف».



جعبه ابزار