اصحاب اعراف در قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَصحاب اَعراف ، کاملان مشرف بر خلایق، یا انسانهای متوسط در
ایمان است.
اَعراف جمع عُرْف، مکانهای بلند و مرتفع را گویند،
از آن جهت که
آشکار و به راحتی قابل رؤیت است، برخلاف
مکان پست.
به یال
اسب و
تاج خروس ، نیز عرف گفته می‌شود، زیرا در قسمت مرتفع بدن آنان قرار دارد.
اعراف السحاب نیز به بخشهای بالایی ابر اطلاق می‌گردد.
آیات ۴۶-۴۹
سوره اعراف درباره اعراف و
اصحاب آن سخن گفته است. به همین مناسبت
سوره هفتم
قرآن «اعراف» نام گرفته و
آیات ۱۳-۱۵
سوره حدید نیز به آن تفسیر شده است.
در چیستی اعراف و
هویّت اصحاب اعراف، بین مفسران اختلاف
نظر وجود دارد، هر چند قدر مسلّم آن است که مسئله اعراف و اصحاب اعراف به
قیامت مربوط می‌شود.
برخی گفته‌اند: در آیه ۴۶
سوره اعراف چون ابتدا تعبیر «
حجاب » آمده و سپس اعراف و صفات اصحاب اعراف نام برده شده، معلوم می‌شود اعراف بلندیهای دیوار یا حجابی است که بین
بهشت و
دوزخ قرار دارد و بر هر دو طرف مشرف است: «وبَینَهُما حِجابٌ وعَلَی الاَعرافِ رِجالٌ یَعرِفونَ کُلاًّ بِسیمَهُم...»؛
همچنین در آیه ۱۳ سوره حدید
سخن از دیواری به میان آمده که در قیامت بین
مؤمنان و
منافقان زده می‌شود که درونش رحمت و برونش
عذاب است: «... فَضُرِبَ بَینَهُم بِسور لَهُ بابٌ باطِنُهُ فیهِ الرَّحمَةُ وظهِرُهُ مِن قِبَلِهِ‌العَذاب».
گفته شده که اعراف یکی از مقامهای عالی روحانی است که از بهشت و دوزخ خارج بوده و بر آن دو احاطه دارد.
در برخی تفاسیر، کوهها یا تپه‌های فاصل بین بهشت و
جهنم است
و در روایتی از
رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) اعراف،
کوه اُحد دانسته شده که بر
اثر علاقه پیامبر به آن، در
قیامت بین بهشت و جهنم
تجسّم می‌یابد.
از
ابن‌عباس ،
تفسیر اعراف به محل مشرف بر
صراط نقل شده است
و حسن و
زجّاج ، بدون توضیحی روشن، اعراف را از ریشه
معرفت و شناخت دانسته‌اند.
برخی نیز افزوده‌اند که اهل اعراف، کاملان در
علم و معرفت‌اند و طوایف مردم را می‌شناسند و بهشتیان و دوزخیان را از یکدیگر تشخیص می‌دهند؛
نیز گفته شده که اعراف و اصحاب اعراف به یک معناست.
در روایتی آمده‌است که اعراف بزرگوارترین آفریدگان نزد خداوندند.
از آیات ۴۶-۵۱ سوره اعراف
و ۱۳-۱۵ سوره حدید
برمی‌آید که اعراف، حدّ فاصل میان بهشت و دوزخ است، به‌گونه‌ای که مانعی میان آن‌دو محسوب نمی‌شود و
بهشتیان و
دوزخیان صدای هم را می‌شنوند و با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند: «یُنادونَهُم...»
و اصحاب اعراف هر دو گروه را مشاهده و با آنان گفت‌وگو می‌کنند.
البرهان فی تفسیر القرآن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ التحقیق فی کلمات القرآن؛ التفسیر الکبیر؛ تفسیر العیاشی؛ تفسیر القمی؛ تفسیر مبهمات القرآن؛ تفسیر نور الثقلین؛ الجامع لاحکام القرآن، قرطبی؛ الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه؛ الدرالمنثور فی‌التفسیر بالمأثور؛ روح‌المعانی فی تفسیر القرآن العظیم؛ روض الجنان و روح‌الجنان؛ شواهد التنزیل؛ کتاب العرشیه؛ لسان العرب؛ مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن؛ مفردات الفاظ القرآن؛ المیزان فی تفسیر القرآن.
دائرة‌المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله «اَصحاب اَعراف».
