اصل عدم تذکیه (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عدم
تذکیه و
حرمت اصل اولی در گوشت‌ها می باشد.
حرمت علیکم المیتة والدم ولحم الخنزیر ومآ اهل لغیر الله به والمنخنقة والموقوذة والمتردیة والنطیحة ومآ اکل السبع الا ما ذکیتم...(
گوشت مردار، و
خون، و گوشت
خوک، و حیواناتی که به غیر نام
خدا ذبح شوند، و حیوانات خفه شده، و به زجر کشته شده، و آنها که بر اثر پرت شدن از بلندی بمیرند، و آنها که به ضرب شاخ حیوان دیگری مرده باشند، و باقیمانده صید حیوان درنده -مگر آنکه (بموقع به آن حیوان برسید، و) آن را سرببرید- و حیواناتی که روی بتها (یا در برابر آنها) ذبح می‌شوند، (همه) بر شما
حرام شده است؛ و (همچنین) قسمت کردن گوشت حیوان به وسیله چوبه‌های تیر مخصوص بخت آزمایی؛ تمام این اعمال،
فسق و
گناه است -امروز،
کافران از (زوال) آیین شما، مایوس شدند؛ بنابر این، از آنها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید! امروز،
دین شما را کامل کردم؛ و
نعمت خود را بر شما تمام نمودم؛ و
اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم- اما آنها که در حال گرسنگی، دستشان به غذای دیگری نرسد، و متمایل به گناه نباشند، (مانعی ندارد که از گوشتهای ممنوع بخورند؛) خداوند، آمرزنده و مهربان است.)
از
قواعد مشهور
فقه ى که در باب
صید و
ذباحه مطرح شده، اصل عدم تذکیه هنگام
شک در تذکیه است. منشأ شک در تذکیه یا
شبهه موضوعى است و یا
شبهه حکمى . شک در تذکیه از نوع اوّل، یا به جهت شک در قابلیت حیوان براى تذکیه است و یا به جهت شک در تحقّق شرایط تذکیه.
اصل عدم تذکیه در فرض دوم جارى و جریان آن در فرض اوّل محل
اختلاف است.
شک در تذکیه از نوع دوم نیز یا به جهت عدم آگاهى از قابلیت
حیوان براى تذکیه است و یا به جهت
شک در
شرطیت چیزى در تحقّق تذکیه.
جریان اصل عدم تذکیه در موارد
شبهه حکمى مورد اختلاف است. البتّه برخى بر قابلیت هر حیوان براى تذکیه- جز آنچه عدم قابلیت آن به دلیل ثابت شده است- ادّعاى
اجماع کرده‌اند؛ بنابر این در فرض
شک در قابلیت- چه در
شبهه موضوعى و چه در
شبهه حکمى- حکم به قابلیت مى‌شود و نیازى به اجراى اصل حلّیت و
طهارت نیست.
بحث دیگر مطرح در اینجا این است که آیا مفاد
اصل عدم تذکیه تنها
حرمت خوردن
گوشت حیوان و عدم
صحت نماز با آن است یا
نجاست نیز مى باشد؟ مشهور قول دوم است.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اصل عدم تذکیه».
