بهشت صابران (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند در
قرآن به
صابران که در برابر امتحانات الهی و سختی ها و شدائد روزگار تحمل می کنند
بهشت را
بشارت داده است.
در پرتو
صبر و
جهاد در راه خدا، صابران به بهشت الهی دسترسی دارند.
•ام حسبتم ان تدخلوا الجنة ولما یعلم الله الذین جـهدوا منکم ویعلم الصبرین (آيا پنداشتيد كه داخل بهشت مى‌شويد بى‌آنكه خداوند جهادگران و شكيبايان شما را معلوم بدارد.)
علامه طباطبایی می فرمایند: «این پندار که بدون
امتحان داخل بهشت شوند، لازمه پندار قبلى است ، که چون بر حقند هرگز شکست نمى خورند، پیروزى و غلبه حق ایشان است ، و تا ابد زیر دست قرار نمى گیرند، و آن هم معلوم است که لازمه چنین پندارى این است که تمامى کسانى که به
رسول الله (صلى الله علیه و آله )
ایمان آورده اند، و به جماعت
مؤمنین ملحق شده اند، در
دنیا با غلبه و غنیمت سعادتمند شوند، و در
آخرت با
مغفرت و جنت ، و دیگر هیچ فرقى بین ایمان ظاهرى و حقیقت ایمان و هیچ امتیازى بین درجات ایمان نباشد، و ایمان مجاهد (هر چند صابر نباشد)، با ایمان مجاهد صابر یکى باشد، و کسى که آرزومند عمل خیرى باشد، و وقتى زمان معینش رسید انجامش دهد، با کسى که آرزومند خیرى باشد ولى در هنگام انجامش سرد شود، و
اعراض کند یکسان به حساب آید.
و بنابراین ، اینکه فرمود: ((ام حسبتم ان تدخلوا)) از قبیل به کار بردن مسبب در جاى سبب است ، و معنایش این است که شما گمان کرده اید که دولت براى شما نوشته شده است ؟ و هرگز
مبتلا و آزمایش نمى شوید؟ و بلکه یکسره داخل بهشت مى گردید، بدون اینکه مستحق بهشتتان از غیر مستحق مشخص گردد؟ و بى آنکه کسى که داراى
درجه رفیع است از آنکه در درجه پائین تر است شناخته شود؟»
•والذین صبروا... لهم عقبی الدار• جنت عدن یدخلونها...(و كسانى كه براى طلب خشنودى پروردگارشان
شکیبایی كردند و
نماز برپا داشتند و از آنچه روزيشان داديم نهان و آشكارا
انفاق كردند و بدى را با نيكى مى‌زدايند ايشان راست فرجام خوش سراى باقى •(همان) بهشت هاى عدن كه آنان با پدرانشان و همسرانشان و فرزندانشان كه درستكارند در آن داخل مى‌شوند و
فرشتگان از هر درى بر آنان درمى‌آيند.)
«كراراً مفهوم «صبر» را كه
استقامت به معنى وسيع كلمه است يادآور شده‌ايم، امّا عبارت وَجْهِ رَبِّهِمْ يكى از دو معنى را مى‌رساند. نخست اينكه «وجه» در چنين موارد به‌معنى «
عظمت » است، همان‌گونه كه به «نظر» و «رأى» مهم گفته مى‌شود:
هذا وَجهُ الرّأى: يعنى «اين رأى مهمّى است». و اين شايد به خاطر آن است كه «وجه» در اصل به‌معنى صورت است و آن مهم‌ترين قسمت ظاهرى
بدن انسان است چون اعضاى مهمّ
بینایی و
شنوایی و
گویایی در آن قرار گرفته است.
ديگر اينكه «وجه ربّ» در اينجا به‌معنى خشنودى پروردگار است، يعنى آنها به خاطر جلب
رضای حق ، در برابر همه مشكلات صبر و استقامت به‌خرج مى‌دهند. استعمال «وجه» در اين معنى به خاطر آن است كه انسان هنگامى كه مى‌خواهد رضايت كسى را جلب كند صورت او را به خود متوجّه مى‌سازد؛ بنابراين «وجه» در اينجا جنبه كنايى دارد.»
•اولـئک یجزون الغرفة بما صبروا ویلقون فیها تحیة وسلـما• خــلدین فیها حسنت مستقرا ومقاما (اينانند كه به پاس آنكه صبر كردند غرفه(هاى بهشت را)
پاداش خواهند يافت و در آنجا با
سلام و
درود مواجه خواهند شد •در آنجا جاودانه خواهند ماند چه خوش قرارگاه و مقامى.)
«مراد از ((صبر))، صبر بر طاعت خدا و بر
ترک معصیت او است و این دو قسم صبر همان است که در آیات سابق نیز ذکر شده بود و لیکن این دو صبر عادتا جداى از صبر قسم سوم ، یعنى صبر در هنگام شدائد و
مصائب نیست و قهرا کسى که بر طاعت خدا و بر ترک معصیت او صبر مى کند ممکن نیست در هنگام شدائد صبر نکند.
و معناى آیه این است : این نامبردگان که به اوصاف قبل وصف شدند درجه رفیع و قسمت بالاى بهشت را پاداش گرفته و فرشتگان ، ایشان را با تحیت و سلام دیدار مى کنند، تحیت به معناى هر پیشکشى است که
آدمی را خوشحال سازد. و مراد از ((سلام )) هر چیزى است که در آن
ترس و پرهیز نباشد، و اگر این دو کلمه ، یعنى تحیت و سلام را
نکره آورد به منظور بزرگداشت آن دو بوده ، بقیه الفاظ
آیه روشن است .»
•و الذین ءامنوا وعملوا الصـلحـت لنبوئنهم من الجنة غرفا تجری من تحتها الانهـر خــلدین فیها نعم اجر العـملین• الذین صبروا وعلی ربهم یتوکلون (و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند قطعا آنان را در غرفه‌هايى از بهشت جاى مى‌دهيم كه از زير آنها جويها روان است
جاودان در آنجا خواهند بود چه نيكوست پاداش عمل‌كنندگان •همان كسانى كه
شکیبایی ورزيده و بر پروردگارشان
توکل نموده‌اند.)
«آنها در قصرهائى كه درختان بهشتى از هر سو احاطه‌اش كرده، و نهرهاى گوناگون- كه طبق آيات ديگر
قرآن ، هر كدام
طعم و منظره‌اى مخصوص به خود دارند- از لابلاى آن درختان، و زير اين قصرها در جريان است، منزل مى‌كنند. (توجه داشته باشيد «غُرَف» جمع «غرفه»، به معنى
ساختمان بلند است كه بر اطراف خود مشرف باشد).
امتياز ديگر غرفه‌هاى بهشتى اين است كه: همچون منازل و قصرهاى اين جهان نيست، كه هنوز انسان دمى در آن نياسوده است بانگ «الرحيل» زده مى‌شود بلكه، «آنها جاودانه در آن خواهند ماند» «خالِدِينَ فِيها».
و در پايان آيه اضافه مى‌كند: «چه خوب است پاداش آنها كه براى خدا عمل مى‌كنند» «نِعْمَ أَجْرُ الْعامِلِينَ».»
•وجزیهم بما صبروا جنة وحریرا (و به (پاس) آنكه
صبر كردند بهشت و پرنيان پاداششان داد.)
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «بهشت صابران».
