• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بیان (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بیان (قرآن)، یکی از اسامی قرآن است.



«بیان» مصدر فعل لازم و به معنای واضح و روشن است، و به صورت مصدر و اسم فاعل متعدی، به معنای روشن کردن و روشن کننده نیز به کار می‌رود. و «تبیان» مصدر سماعی از فعل متعدی و به معنای روشن کردن است.


برخی مانند علامه طبرسی معتقدند «بیان» و «تبیان» هر دو به یک معنا است. طریحی میان بیان و تبیان، تفاوت قائل شده و گفته است: «بیان» روشن کردن مطلبی است؛ بی آن که دلیلی داشته باشد؛ ولی «تبیان»، روشن ساختن مطلبی با دلیل و حجت است.


چون قرآن حجت و دلیل روشن برای همه مردم است؛ در آیه شریفه (هذا بیان للناس...) با کلمه «بیان» وصف شده است. اطلاق «تبیان» به قرآن در آیه (... ونزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شیء...) به این دلیل است که قرآن همه حقایقی را روشن می‌کند که بشر باید بداند و بدون آگاهی از آن‌ها نمی‌تواند راه سعادت را بپیماید. و البته قرآن کریم امور مؤثر در مسیر هدایت و تامین زندگی و سعادت بشر، در دنیا و آخرت را تبیین کرده است؛ به عبارت دیگر، هر چه از امور شرعی و دینی که مردم به آن نیازمندند، یا به صراحت (نص) و یا به احاله در قرآن آمده است؛ یعنی بیان و تعلیم برخی امور، به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و جانشینان آن حضرت موکول شده است. بنابراین، بیان و تبیان از اسامی قرآنند.
[۳] سخاوی، علی بن محمد، ۵۵۸-۶۴۳ق، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص۱۷۵.
[۴] طبرسی، فضل بن حسن، ۴۶۸ - ۵۴۸ق، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ج۲، ص۵۰۷.
[۵] طبرسی، فضل بن حسن، ۴۶۸ - ۵۴۸ق، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ج۶، ص۳۸۰.
[۷] قرشی بنابی، علی اکبر، ۱۳۰۷ -، قاموس قرآن، ج۱، ص۲۵۹.
[۸] طریحی، فخر الدین بن محمد، ۹۷۹- ۱۰۸۵ق، مجمع البحرین، ج۱، ص۲۷۴.
[۹] مصباح، محمد تقی، ۱۳۱۳ -، قرآن شناسی، ج۱، ص۳۸.



۱. آل عمران/سوره۳، آیه۱۳۸.    
۲. نحل/سوره۱۶، آیه۸۹.    
۳. سخاوی، علی بن محمد، ۵۵۸-۶۴۳ق، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص۱۷۵.
۴. طبرسی، فضل بن حسن، ۴۶۸ - ۵۴۸ق، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ج۲، ص۵۰۷.
۵. طبرسی، فضل بن حسن، ۴۶۸ - ۵۴۸ق، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ج۶، ص۳۸۰.
۶. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۱، ص۲۷۵.    
۷. قرشی بنابی، علی اکبر، ۱۳۰۷ -، قاموس قرآن، ج۱، ص۲۵۹.
۸. طریحی، فخر الدین بن محمد، ۹۷۹- ۱۰۸۵ق، مجمع البحرین، ج۱، ص۲۷۴.
۹. مصباح، محمد تقی، ۱۳۱۳ -، قرآن شناسی، ج۱، ص۳۸.
۱۰. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۸۰.    
۱۱. فخر رازی، محمد بن عمر، ۵۴۴ - ۶۰۶ق، التفسیرالکبیر، ج۹، ص۱۲.    
۱۲. فخر رازی، محمد بن عمر، ۵۴۴ - ۶۰۶ق، التفسیرالکبیر، ج۲۰، ص۹۹.    
۱۳. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۱، ص۲۷۹.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «بیان (قرآن)».    



جعبه ابزار