• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بیع العربون

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



منظور از بیع العربون این است که شخص متاعی را بخرد و مبلغی را به بایع بپردازد که اگر متاع مزبور مورد پسند و مطبوع وی بود آن مبلغ از ثمن محسوب گردد و اگر نه هبه و مال بیع باشد.




کلمه عَربون (به فتح عین و راء) لغت فصیحه است و عُربون (به ضم عین و سکون راء) و عُربان نیز (به ضم عین و سکون راء) صحیح است و در لسان العرب هر سه صورت ذکر شده است.
و ابن قدامه در کتاب المغنی می نویسد: این کلمه به همزه یعنی «أربون» نیز صحیح است.
[۲] مغنی المحتاج، ج۲، ص۳۹.
[۳] المغنی (ابن قدامه)، ج۴، ص۱۷۵.




و به نظر می رسد که آن فارسی معرب باشد و ریشه‌اش کلمه «ربون» است یعنی بیعانه.
و در لسان العرب آن را چنین معنی می کند: «العربون ما عقد به البیعة من الثمن».



بیع العربون چنان‌که در المغنی می نویسد به عقیده احمد صحیح است. لیکن در نظر مالک و شافعی و أصحاب رأی باطل است.
و در نظر امامیه چنان‌که در کتاب مختلف الشیعه و حدائق الناضره می نویسد: بیع العربون صحیح است و خود عربون جزء ثمن است و هرگاه مشتری از دفع ثمن امتناع ورزد و بایع عقد را فسخ کند رد عربون بر وی واجب است زیرا در خبر است: «کان أمیرالمؤمنین(ع) یقول: لا یجوز بیع العربون الا أن یکون هذا من الثمن».
[۵] مختلف الشیعة، چاپ تهران، ۱۳۲۲ هـ.ق.، ج۱، ص۲۲۲.
[۶] حدائق الناضره، ج۵، ص۲۱۷.
[۱۲] قرب‌الإسناد، ص۶۹.




دلیل این حکم حدیث نبوی است بدین تعبیر: «نهی النبی(ص) عن بیع العربون».
[۱۳] مغنی المحتاج، ج۲، ص۳۹.
[۱۴] المغنی (ابن قدامه)، ج۴، ص۱۷۵.



 
۱. لسان العرب، ماده «عرب»، ج۱، ص۵۹۲.    
۲. مغنی المحتاج، ج۲، ص۳۹.
۳. المغنی (ابن قدامه)، ج۴، ص۱۷۵.
۴. لسان العرب، ماده «عرب»، ج۱، ص۵۹۲.    
۵. مختلف الشیعة، چاپ تهران، ۱۳۲۲ هـ.ق.، ج۱، ص۲۲۲.
۶. حدائق الناضره، ج۵، ص۲۱۷.
۷. الکافی، ج۵، ص۲۳۳.    
۸. الفقیه، ج۳، ص۱۹۸.    
۹. التهذیب، ص۷، ج۲۳۴.    
۱۰. وسائل‌الشیعه، ج۱۸، ص۸۹.    
۱۱. بحارالأنوار، ج۱۰۰، ص۸۸.    
۱۲. قرب‌الإسناد، ص۶۹.
۱۳. مغنی المحتاج، ج۲، ص۳۹.
۱۴. المغنی (ابن قدامه)، ج۴، ص۱۷۵.




جابری عرب‌لو، محسن، فرهنگ اصطلاحات فقه فارسی، ص۶۶-۶۷.



جعبه ابزار