تحیت اهل جاهلیت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عنوان
جاهلیّت به مقطعى از
تاریخ عرب (حدود دو
قرن ) پیش از ظهور
اسلام و
بعثت پیامبر صلّى الله علیه و آله- که
بت پرستی و نیز
جهل و خرافه گرایى از شاخصه‌هاى بارز آن به شمار مى‌رود- اطلاق مى‌گردد.
تحیت
اهل جاهلیت ، غیر از تحیت
اهل بهشت است.
«... واذا جاءوک حیوک بما لم یحیک به الله...»؛ آیا ندیدی کسانی را که از
نجوا (سخنان درگوشی) نهی شدند، سپس به کاری که از آن
نهی شده بودند بازمی‌گردند و برای انجام گناه و تعدّی و نافرمانی
رسول خدا به نجوا می‌پردازند و هنگامی که نزد تو می‌آیند تو را تحیّتی (و خوشامدی) می‌گویند که خدا به تو نگفته است، و در دل می‌گویند: «چرا خداوند ما را بخاطر گفته‌هایمان
عذاب نمی‌کند؟!»
جهنم برای آنان کافی است، وارد آن می‌شوند، و چه بد فرجامی است! ( تحیت اهل جاهلیت با گفتن «انعم صباحا» و مانند آن بوده است و
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در جواب آنها فرمود: خداوند به جای آن، السلام علیکم را که بهترین تحیت اهل
بهشت است برای ما قرار داده است.
(
((حیوک)) از ماده ((تحیت)) در
اصل از
حیات گرفته شده ، و به معنى
دعا کردن براى سلامت و حیات دیگرى است .
منظور از ((تحیت الهى )) در این
آیه همان جمله السلام علیک (یا ((سلام الله علیک )) ) مى باشد که شبیه آن در
آیات قرآن در مورد
پیامبران و
بهشتیان و غیر آنها کرارا آمده است : از جمله در آیه ۱۸۱
سوره صافات مى خوانیم : و سلام على المرسلین ((سلام بر تمام رسولان پروردگار)).
و اما تحیتى که
خداوند نگفته بود و مجاز نبود جمله ((السام علیک )) (
مرگ بر تو، یا ملالت و خستگى بر تو) بوده است ، این احتمال نیز وجود دارد که اشاره به تحیت عصر جاهلیت باشد که مى گفتند: ((انعم صباحا)) (صبحت تواءم با راحتى باد) و ((انعم مساءا)) ((عصرت توام با راحتى باد)) بى آنکه در کلام خود توجهى به خدا کنند و از او سلامت و خیر براى طرف مقابل بطلبند.
این امر گرچه در جاهلیت معمول بود اما تحریم آن ثابت نیست و
تفسیر آیه فوق به آن بعید است .
یعنى و چون نزد تو مى آیند درودى به تو مى فرستند که خدا آنطور درودى به تو نفرستاده ، چون درود و تحیت
خدا سلام است ، که تحیتى است مبارک و طیب ، ولى آنها (
یهودیان ) سلام نمى کردند، وقتى نزد
رسول خدا (صلى اللّه علیه و آله وسلم ) مى آمدند مى گفتند ((السام علیک )) و کلمه ((سام)) به معناى مرگ است ، و طورى وانمود مى کردند که گفته اند: ((السلام علیک )) - این نظریه جمعى از مفسرین است . ولى با ظاهر آیه خیلى سازگار نیست ، براى این ضمیر ((اذا جاوک )) و ((حیوک )) به موصولى برمى گردد که در جمله ((الذین نهوا عن النجوى )) است ، و خواننده توجه فرمود که این جمله به روشنى نمى تواند شامل
یهود باشد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تحیت اهل جاهلیت»
