• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تشریح

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


به کالبد شکافی تَشريح گفته می شود و عنوان تشريح از عناوين جديد و در بخش مسائل مستحدثه از آن سخن رفته و جهت طرح آن در فقه، شکافتن کالبد انسان مرده براي بررسي ميزان تأثير بيماريها، کشف علّت مرگ و اهداف ديگر است.



به بازشناسي اعضا و جوارح انسان يا حیوان از راه شکافتن بدن، علم تشريح يا کالبد شکافي گفته مي‏شود.


تشريح بدن کافر حربیجایز است؛
[۱] منهاج الصالحین(خویی) ج۱، ص۴۲۶.    
[۲] تحریر الوسیلة ج۲، ص۶۲۴.    
ليکن تشريح بدن کافر ذمی در صورت اشتراط احترام اجساد آنان در قرارداد ذمّه جايز نيست. در غير اين صورت در جواز آن اختلاف است.
[۳] منهاج الصالحین(خویی) ج۱، ص۴۲۶.    
[۴] توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۷۶۳.



تشريح مرده مسلمان، حرام و موجب ثبوت دیه است، مگر آنکه ضرورت ايجاب کند، مانند آنکه نجات جان مسلماني منوط بر تشريح وي باشد و امکان تشريح مرده غير مسلمان يا راه ديگري وجود نداشته باشد. در اين صورت، کالبد شکافي مسلمان، جايز بلکه واجب است؛
[۵] منهاج الصالحین ج۱، ص۴۲۶.    
[۶] تحریر الوسیلة ج۲، ص۶۲۴.    
[۷] توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۷۸۸.
ليکن در ثبوت ديه اختلاف مي‏باشد
[۸] منهاج الصالحین ج۱، ص۴۲۶.    
[۹] تحریر الوسیلة ج۲، ص۶۲۴.    

جنین مرده‏اي که از نطفه مسلمان تکوّن يافته، در احکام يادشده همچون مرده مسلمان است.
[۱۰] مجله فقه اهل البیت ، شماره۵، ص۱۰۰-۱۰۲.
[۱۱] فصلنامه فقه اهل بیت، شماره۱، ص۱۳۸-۱۴۰.



ديه قطع اعضاي جسد مسلمان که حيات بدن بدان بستگي دارد، همچون سر، ديه جنين، پيش از به حرکت در آمدن آن است؛ يعني صد دینار (صد مثقال شرعي طلا). ديه ديگر اعضاي وي و نيز ديه جراحتهاي وارد شده بر جسد به نسبت کلّ ديه (صد دينار) بر حسب آنچه در انسان زنده مقرّر شده، محاسبه مي‏گردد.
[۱۲] جواهر الکلام ج۴۳، ص۳۸۴.    



در موارد جواز تشريح، اولاً لمس و نگاه کردن به بدن مرده نامحرم حرام است، چنان‏که کشف عورت میت مطلقا جايز نيست
[۱۳] مجله فقه اهل البیت شماره۵، ص۱۰۷.
[۱۴] فصلنامه فقه اهل بیت، شماره۱، ص۱۴۲.
و ثانياً در تشريح بايد به مقدار لازم و نياز اکتفا شود و افزون بر آن، حرام و موجب ثبوت ديه است.
[۱۵] توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۷۸۸.
[۱۶] مجله فقه اهل بیت، شماره۵، ص۱۰۷.



مس مرده کافر و نيز مسلمان پيش از غسل، موجب ثبوت غسل مي‏شود.
[۱۷] توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۷۷۸.


 
۱. ↑ منهاج الصالحین(خویی) ج۱، ص۴۲۶.    
۲. ↑ تحریر الوسیلة ج۲، ص۶۲۴.    
۳. ↑ منهاج الصالحین(خویی) ج۱، ص۴۲۶.    
۴. ↑ توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۷۶۳.
۵. ↑ منهاج الصالحین ج۱، ص۴۲۶.    
۶. ↑ تحریر الوسیلة ج۲، ص۶۲۴.    
۷. ↑ توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۷۸۸.
۸. ↑ منهاج الصالحین ج۱، ص۴۲۶.    
۹. ↑ تحریر الوسیلة ج۲، ص۶۲۴.    
۱۰. ↑ مجله فقه اهل البیت ، شماره۵، ص۱۰۰-۱۰۲.
۱۱. ↑ فصلنامه فقه اهل بیت، شماره۱، ص۱۳۸-۱۴۰.
۱۲. ↑ جواهر الکلام ج۴۳، ص۳۸۴.    
۱۳. ↑ مجله فقه اهل البیت شماره۵، ص۱۰۷.
۱۴. ↑ فصلنامه فقه اهل بیت، شماره۱، ص۱۴۲.
۱۵. ↑ توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۷۸۸.
۱۶. ↑ مجله فقه اهل بیت، شماره۵، ص۱۰۷.
۱۷. ↑ توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۷۷۸.



فرهنگ فقه مطابق با مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۸۹-۴۹۰.    



جعبه ابزار