به کسانی که راه سوم را انتخاب کنند و به شرایط ذمه ملتزم شوند، اهل ذمه یا ذمی گفته میشود، و دولتاسلامی در قبال تعهد ایشان به شرایط ذمه، متعهد است از آنان به عنوان شهروند حمایت کند و هیچ مسلمانی حق تعرض به آنان را ندارد.
، از شرایط ذمه است.
شرط اول و آخر باید در عقدذمه ذکر گردد و در صورت عدم ذکر آن، عقد منعقد نمیشود.
مخالفت با شرط دوم موجب بطلان عقد است، هرچند در عقد ذکر نشده باشد.
مخالفت با سایر شرایط در صورتی که در عقد ذکر شده باشد عقد را باطل میکند، لیکن در صورت عدم ذکر در عقد، آیا عقد به صرف مخالفت با آن شرط باطل میشود یا نه، اختلاف است.
مسلمان در برابر ذمی قصاص نمیشود. برخی قدما ـ در فرضی که اولیایمقتول، مقدار اضافی دیه مسلمان نسبت به دیه ذمی را به اولیاء قاتل بدهند ـ قائل به ثبوت قصاص شدهاند؛