• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تغلیب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تغلیب یعنی غلبه دادن حکمى بر حکمى دیگر در یک موضوع.از آن در بابهایى نظیر طهارت، نکاح، تدبیر، صید و ذباحه و لقطه سخن رفته است.
مهم‏ترین موارد تغلیب در فقه عبارت است از:




از جمله قواعد مورد استناد فقها قاعده تغلیب حرام بر حلال است.
البتّه کلّیت این قاعده محل اختلاف و اشکال مى‏باشد؛
لیکن در مواردى به آن عمل شده است، مانند مورد شبهه محصوره همچون اشتباه آبى بین آب غصبی و آب مباح که بنابر مشهور از هر دو باید اجتناب کرد. یا اشتباه گوشتى، بین گوشت تذکیه شده و غیر آن که اجتناب از آن بنابر قول مشهور واجب است. هنگام شک در تذکیه به جهت شک در تحقّق شرایط آن در شبهه موضوعى اجتناب از گوشت مشکوک التذکیه واجب است.



در دوران امر بین حریت و بردگی، غلبه با حرّیت است؛
[۳] ایضاح الفوائد ج۱، ص۲۳۱.

ازاین‏رو، بنابر مشهور اگر مولا بعض برده را آزاد کند آزادى به تمام برده سرایت مى‏نماید؛ هرچند مولا به مقدار همان بعض مالک برده باشد
همچنین بنابر مشهور فرزندى که یکى از والدین او حر و دیگرى برده است، به حرّ ملحق مى‏شود و محکوم به حرّیت خواهد بود.



جانب اسلام بر جانب کفر غلبه دارد؛ ازاین‏رو، با مسلمان بودن یکى از پدر و مادر، فرزند نابالغ آنان محکوم به اسلام خواهد بود
و نیز کودک پیدا شده در سرزمین اسلام یا در سرزمین کفر که مسلمانان نیز در آن‏جا زندگى مى‏کنند، محکوم به اسلام است.
اگر کافرى و مسلمانى در فرزندى کودکى، اختلاف کنند، برخى با استناد به قاعده تغلیب جانب اسلام، حکم به ترجیح ادّعاى مسلمان بر ادّعاى کافر کرده‏اند.


 
۱. مستمسک العروة ج۱۴، ص۹۹.    
۲. مختلف الشیعة ج۷، ص۲۶۴.    
۳. ایضاح الفوائد ج۱، ص۲۳۱.
۴. جواهر الکلام ج۳۴، ص۱۵۲-۱۵۴.    
۵. جواهر الکلام ج۳۰، ص۲۱۳.    
۶. جواهر الکلام ج۳۸، ص۱۸۳.    
۷. جواهر الکلام ج۳۹، ص۲۵.    
۸. جواهر الکلام ج ۳۸، ص۱۸۱.    
۹. جواهر الکلام ج۳۸، ص۲۱۳.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۵۴۷.    




جعبه ابزار