سابقه این تقسیم را باید در عهد صحابه و - بنا بر برخی نقلها- در عهد نبوی دانست که به منظور سهولت در امر قرائت، حفظ و تدریس قرآن کریم آن را به بخشهای مختلفی تقسیم کردهاند.
منظور از این اصطلاح، تقسیمهایی از قبیل تقسیم قرآن به سی جزء، هر جزء به چند حزب و هر حزب به چهار ربع و… است که با گذاشتن نشانههایی در قرآن کریم معلوم میشود.
از دیگر تقسیمهای شکلی قرآن، تقسیم به طوال (هفت سوره؛ از بقره تا توبه)، مئون (سورههایی که آیات آن بالغ بر دویست آیه است)، مثانی (سورههایی که درپی سورههای مئون میآیند) و مفصل (سورههای کوتاه) است.