تقوا و حج (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
انسان با انجام دادن
اعمال حج راه
تقوا را در پیش گرفته و انجام آن مایه تقواست.
انجام دادن
اعمال حج، مایه
تقوا می‌باشد.
«واتموا الحج والعمرة لله فان احصرتم فما استیسر من الهدی ولاتحلقوا رءوسکم حتی یبلغ الهدی محله فمن کان منکم مریضـا او به اذی من راسه ففدیة من صیام او صدقة او نسک فاذا امنتم فمن تمتع بالعمرة الی الحج فما استیسر من الهدی فمن لم یجد فصیام ثلـثة ایام فی الحج وسبعة اذا رجعتم تلک عشرة کاملة ذلک لمن لم یکن اهله حاضری المسجد الحرام واتقوا الله واعلموا ان الله شدید العقاب• الحج اشهر معلومـت فمن فرض فیهن الحج فلا رفث ولا فسوق ولا جدال فی الحج وما تفعلوا من خیر یعلمه الله وتزودوا فان خیر الزاد التقوی واتقون یـاولی الالبـب؛
و
حج و
عمره را برای
خدا به اتمام برسانید! و اگر محصور شدید، (و مانعی مانند
ترس از
دشمن یا
بیماری، اجازه نداد که پس از
احرام بستن، وارد
مکه شوید،) آنچه از
قربانی فراهم شود (
ذبح کنید، و از احرام خارج شوید)! و سرهای خود را نتراشید، تا قربانی به محلش برسد (و در قربانگاه ذبح شود)! و اگر کسی از شما بیمار بود، و یا ناراحتی در سر داشت، (و ناچار بود سر خود را بتراشد،) باید
فدیه و کفّاره‌ای از قبیل
روزه یا
صدقه یا گوسفندی بدهد! و هنگامی که (از بیماری و دشمن) در امان بودید، هر کس با ختم عمره، حج را آغاز کند، آنچه از قربانی برای او میسّر است (ذبح کند)! و هر که نیافت، سه روز در ایام حج، و هفت روز هنگامی که باز می‌گردید، روزه بدارد! این، ده روز کامل است. (البته) این برای کسی است که
خانواده او، نزد
مسجد الحرام نباشد (= اهل مکّه و اطرافِ آن نباشد). و از خدا بپرهیزید! و بدانید که او، سخت‌کیفر است!• حج، در ماه‌های معینی است! و کسانی که (با بستن احرام، و شروع به مناسک حج،) حج را بر خود فرض کرده‌اند، (باید بدانند که) در حج،
آمیزش جنسی با زنان، و
گناه و
جدال نیست! و آنچه از کارهای نیک انجام دهید، خدا آن را می‌داند. و زاد و توشه تهیه کنید، که بهترین زاد و توشه، پرهیزکاری است! و از من بپرهیزید ای خردمندان!».
زاد و توشه تهیه کنید که بهترین زاد و توشه ها پرهیزکارى است و از من به پرهیزید اى صاحبان
عقل (و تزودوا فان خیر الزاد التقوى و اتقون یا اولى الالباب).
بسیارى از مفسران گفته اند که این
آیه اشاره به گروهى مى کند (به گفته بعضى گروهى از مردم
یمن بودند) که وقتى براى زیارت
خانه خدا حرکت مى کردند هیچگونه زاد و توشهاى با خود بر نمى داشتند، و حتى اگر زاد و توشهاى با خود داشتند به هنگام احرام به دور مى ریختند و مى گفتند ما به زیارت خانه خدا مى رویم چگونه ممکن است به ما
غذا ندهد (و گاه به همین جهت خود را به زحمت مى افکندند و یا محتاج به
سؤال از این و آن مى شدند)
قرآن این تفکر غلط را نفى مى کند و مى گوید زاد و توشه براى خود تهیه کنید ولى در عین حال آنها را به مساله معنوى مهمترى
ارشاد کرده، مى گوید: که ماوراى این زاد و توشه زاد و توشه دیگرى است که باید براى
سفر آخرت فراهم گردد و آن پرهیزکارى و تقوا است .
«واذکروا الله فی ایام معدودت فمن تعجل فی یومین فلا اثم علیه ومن تاخر فلا اثم علیه لمن اتقی واتقوا الله واعلموا انکم الیه تحشرون؛
و خدا را در روزهای معیّنی یاد کنید! (روزهای ۱۱ و ۱۲ و ۱۳
ماه ذی حجه). و هر کس شتاب کند، (و ذکر خدا را) در دو روز انجام دهد، گناهی بر او نیست، و هر که تأخیر کند، (و سه روز انجام دهد نیز) گناهی بر او نیست؛ برای کسی که تقوا پیشه کند. و از خدا بپرهیزید! و بدانید شما به سوی او
محشور خواهید شد!».
در این جمله که خاتمه کلام است امر به تقوا مى کند، و مساءله حشرمبعوث شدن در
قیامت را تذکر مى دهد، چون تقوا هرگز دست نمى دهد، و
معصیت هرگز اجتناب نمى شود، مگر با یادآورى
روز جزا، همچنانکه خود خداى تعالى فرمود: (ان الذین یضلون عن سبیل الله لهم عذاب شدید بما نسوایوم الحساب).
و در اینکه از میان همه اسماء قیامت کلمه حشر را انتخاب نموده و فرمود: (انکم الیه تحشرون) اشاره لطیفى است به حشرى که
حاجیان دارند، و همه در
منا و عرفات یکجا جمع مى شوند و نیز اشعار دارد به اینکه حاجى باید از این حشر و از این افاضه و کوچ کردن به یاد روزى افتد که همه مردم به سوى خدا محشور مى شوند و (لا یغادر منهم احدا) و خداوند احدى را از قلم نمى اندازد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تقوا و حج»
