• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تلقی رکبان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



استقبال شهروندان از کاروانهای تجاری در بیرون شهر را تَلَقّی رُکبان گویند از این عنوان در باب تجارت سخن رفته است.




منظور از عنوان یادشده در فقه عبارت است از استقبال اهل شهر در خارج شهر از کاروانهای تجاری، ـ که برای فروش کالاهای خود یا تهیّه کالاهای مورد نیاز، قصد ورود به شهر را دارند ـ به منظور خرید کالاهای آنان به بهای کمتر یا فروش جنس به ایشان به قیمت گران‏تر از آنچه در شهر معامله می‏شود.
[۲] مجمع‏البحرین، واژه «لقی».




تلقّی رکبان بنابر مشهور مکروه استولی در اینکه حکم کراهت محدود به خرید جنس از آنان می‏باشد یا آنکه شامل فروش کالا به آنان نیز می‏شود، اختلاف است.
قول مخالف مشهور، حرمت است.



تحقق تلقّی رکبان منوط به شرایط ذیل است:
۱. خروج از شهر به انگیزه تلقّی رکبان باشد. بنابر این اگر شخصی به انگیزه دیگری بیرون رود و به طور تصادفی با کاروان برخورد و با آنان معامله کند کراهت ندارد.
۲. حدّ خروج باید به مقداری باشد که عنوان خروج بر آن صادق باشد و کمتر از چهار فرسخ باشد، بیشتر از آن سفر تجاری محسوب می‏شود.
۳. بازرگانانِ عازم شهر از قیمت کالای خود یا کالایی که می‏خواهند بخرند در شهر آگاهی نداشته باشند.
[۶] مهذب الاحکام، ج۱۶، ص۲۹-۲۸.

برخی بین جاهل و عالم تفاوتی قائل نشده‏اند.
۴. کاروان تجارتی قصد ورود به شهر خاصّی را داشته باشد؛ بنابر این اگر قصدشان چنین باشد که در هر جای مناسب در مسیر، کالاهایشان را به فروش برسانند، تلقّی رکبان اشکال ندارد.



بازرگانانی که از قیمت کالاهای خود در شهر آگاهی ندارند در صورت فروش و مواجه شدن با غبن فاحش ـ بنابر مشهور ـ حقّ خیار دارند.


 
۱. ایضاح الفوائد، ج۱، ص۴۰۸.    
۲. مجمع‏البحرین، واژه «لقی».
۳. جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۷۱-۴۷۰.    
۴. مستند الشیعة، ج۱۴، ص۴۲-۴۱.    
۵. مستند الشیعة، ج۱۴، ص۴۰-۳۹.    
۶. مهذب الاحکام، ج۱۶، ص۲۹-۲۸.
۷. جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۷۳.    
۸. مستند الشیعة، ج۱۴، ص۴۲.    
۹. منهاج الفقاهة، ج۵، ص۱۸۱.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۲، ص۶۲۵.    



جعبه ابزار