تنبیه الامة
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مولف:
میرزای نائینی
آیة الله نایینی این کتاب را در بحران
انقلاب مشروطه در سال ۱۳۲۷ ق. به زبان فارسی نوشت
و از سوی
آیة الله آخوند خراسانی و
آیة الله شیخ عبدالله مازندرانی مورد تأیید و تقریظ قرار گرفت.
میرزا در این کتاب حاکمیت
اسلام ناب محمدی ـ صلی الله علیه و آله ـ را با دلیل و برهان قاطع اثبات کرده و پرده از چهره حکومتهای استبدادی برداشته است او زندگی در زیر سلطه استبداد را مساوی با برده بودن میداند و در این باره چنین مینویسد:
«خداوند متعال در
قرآن مجید و
ائمه معصومین علیهم السلام در مواقع عدیده، زندگی همراه با پذیرش سلطه حکمرانان استبدادگر را نوعی بردگی و ضد آزادی میدانند.»
ایشان از قائلین به
ولایت مطلقه فقیه است که در این کتاب تمام مناصب و شؤون اعتباری
امام معصوم ـ علیه السلام ـ را برای
فقیه جامع الشرایط ثابت میداند.
بنابر نظریه او، بدون شک علما شرعاً مسؤول دستگاه حکومتی هستند و جلوگیری از بینظمی و بیعدالتی در جامعه از مسائل پراهمیتی است که از وظایف و مسؤولیتهای آنهاست و در
غیبت امام عصر (عج) - همانند زمان ما - رهبری جامعه به عهده آنان میباشد.
آیة الله طالقانی - که به همت او این کتاب با ارزش همراه با توضیح و شرح عبارات مشکل به چاپ رسید - در مقدمه کتاب فوق چنین مینویسد:
«دقت و توجه به این کتاب برای هر کس مفید است، آنهایی که خواهان دانستن نظر
اسلام و
شیعه درباره حکومتاند، در این کتاب نظر نهایی و عالی اسلامی - عموماً و
شیعه را بخصوص - با مدرک و ریشه خواهند یافت. برای علما و مجتهدین کتاب استدلالی و اجتهادی و برای عوام رساله تقلیدی راجع به وظایف اجتماعی است.»
شهید بزرگوار
آیة الله مرتضی مطهری پیرامون این کتاب با ارزش میفرماید:
«انصاف این است که تفسیر دقیق از
توحید عملی، اجتماعی و سیاسی
اسلام را هیچ کس به خوبی علامه بزرگ و مجتهد سترگ مرحوم
میرزا محمد حسین نایینی - قدس سره - توأم با استدلالها و استشهادهای متقن از
قرآن و
نهج‌البلاغه، در کتاب ذیقیمت «تنبیه الامة» بیان نکرده است ... ولی افسوس که جّو عوام زاده محیط ما، کاری کرد که آن مرحوم پس از نشر آن کتاب، بکباره مهر سکوت بر لب زده، دم فرو بست.»
سایت اندیشه قم
