توبه و باران (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
توبه در پیشگاه
خدا، از عوامل نزول بارانهای سودمند و مستمر می گردد.
ویـقوم استغفروا ربکم ثم توبوا الیه یرسل السماء علیکم مدرارا ویزدکم قوة الی قوتکم ولا تتولوا مجرمین.(و‌ای قوم من! از پروردگارتان طلب
آمرزش کنید، سپس به سوی او بازگردید، تا (
باران)
آسمان را پی در پی بر شما بفرستد؛ و نیرویی بر نیرویتان بیفزاید! و گنهکارانه، روی (از
حق) بر نتابید! »)
قرآن پیوند روشنی میان مسائل معنوی و مادی بر قرار می‌سازد و
استغفار از
گناه و باز گشت به سوی خدا را مایه آبادانی و خرمی و طراوت و سرسبزی و اضافه شدن نیرویی بر نیروها معرفی کرده. این حقیقت در بسیاری دیگر از آیات قرآن به چشم می‌خورد، از جمله در
سوره نوح از زبان این
پیامبر بزرگ می‌خوانیم: فقلت استغفروا ربکم انه کان غفارا یرسل السماء علیکم مدرارا و یمددکم باموال و بنین و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهارا
" به آنها گفتم از گناهان خود در پیشگاه پروردگارتان استغفار کنید که او آمرزنده است، تا
باران آسمان را پشت سر هم بر شما فرو ریزد و شما را با اموال و فرزندان کمک بخشد و باغها و نهرها برای شما قرار دهد". جالب توجه اینکه در
روایات اسلامی می‌خوانیم که ربیع بن صبیح می‌گوید نزد حسن بودم، مردی از در وارد شد و از
خشکسالی آبادیش
شکایت کرد، حسن به او گفت: استغفار کن، دیگری آمد از
فقر شکایت کرد، به او نیز گفت استغفار کن، سومی آمد و به او گفت:
دعا کن خداوند پسری به من بدهد به او نیز گفت استغفار کن، ربیع می‌گوید (من تعجب کردم) و به او گفتم هر کس نزد تو می‌آید و مشکلی دارد و تقاضای نعمتی به او همین دستور را می‌دهی و به همه می‌گویی استغفار کنید و از خدا طلب
آمرزش نمائید. وی در جواب من گفت: آنچه را گفتم از پیش خود نگفتم، من این مطلب را از کلام خدا که از پیامبرش
نوح حکایت می‌کند، استفاده کردم و سپس آیات سوره نوح را که در بالا ذکر شد
تلاوت کرد.
در روایات
اهل بیت علیه‌السّلام برخی موانع نزول
باران و عوامل
قحطی و
خشکسالی بیان شده است. در اینجا به برخی از
روایات اشاره می شود:
ابو حمزه می‌گوید از
امام باقر علیه‌السّلام شنیدم که می‌فرمود: هیچ سالی کم باران تر از
سال دیگر نیست و خدا باران را به جایی که خواهد می‌فرستد، چون مردمی مرتکب
گناهان شوند، خدای عزوجل بارانی را که در آن سال برای آنها مقدر فرموده، از آنها بگرداند و آن را برای دیگرانی که
گناه نکرده باشند، می‌فرستد اما اگر منطقه‌ای یافت نشد که اهل آن با
تقوا باشند
خداوند باران را به سوی بیابانها و دریاها و کوه‌ها می‌فرستد.
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم : قحطی و خشکسالی جز به سبب نافرمانی از خدا بر قومی چیره نشود.
با توجه به این روایات در می‌یابیم که عامل اصلی و به تعبیر دیگر تنها عامل دور شدن
رحمت الهی و عدم نزول رحمت الهی از آسمان، گناه کردن افراد در آن منطقه است و همانگونه که در روایت امام باقر علیه‌السّلام آمده است، سهمیه باران هر سال با سال‌های دیگر تفاوتی نمی‌کند و هر مقدار بارانی که سال‌های قبل از آسمان فرود می‌آمده است، همین مقدار در این سال و سال‌های بعد نازل خواهد شد اما چه می‌شود که در یک منطقه در سال‌های قبل وفور باران بوده اما چند سالی است دستخوش قحطی و خشکسالی است پاسخ آن را از
روایات فوق خواهیم یافت و آن هم مسئله گناه است. پس هر مقدار گناه در یک منطقه زیاد باشد از آن طرف رحمت الهی از آنها کم شده و به دیگران داده خواهد شد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «توبه و باران».
