• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَصْدِیة (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تَصْدِیة: (وَ تَصْدِيَةً فَذُوقُواْ الْعَذَابَ)
تَصْدِیة: به معنى «دست به هم زدن» (كف زدن) و سر و صدا ايجاد كردن است و کفار با اين عمل ناپسند خود، شادى مى‌كردند و سوت مى‌كشيدند كه مانع شنيدن قرآن شوند.



به موردی از کاربرد تَصْدِیة در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - تَصْدِیة (آیه ۳۵ سوره انفال)

(وَ مَا كَانَ صَلاَتُهُمْ عِندَ الْبَيْتِ إِلاَّ مُكَاء وَ تَصْدِيَةً فَذُوقُواْ الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ) (آن‌ها كه مدّعى بودند ما هم نماز داريم، نمازشان نزد خانه كعبه، چيزى جز سوت كشيدن و كف زدن نبود؛ پس بچشيد عذاب الهى را به سبب آنچه انكار مى‌كرديد!)

۱.۲ - تَصْدِیة در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه مكاء - به ضم ميم- به معناى صفير (سوت) است و مكاء - با تشديد كاف- كه بر وزن صيغه مبالغه است، مرغى است در حجاز كه داراى صفير شديدى است و مثل معروف عرب كه مى‌گويند: بنيک حمرى و مكئكينى. نيز به اين معنا است و كلمه تصدية به معناى كف زدن است.

۱.۳ - تَصْدِیة در تفسیر نمونه

عجيب‌تر اين كه مشركان مدّعى بودند كه نماز و عبادتى دارند و به كارهاى احمقانه خود، نعره‌زدن‌ها و كف‌زدن‌هاى در اطراف خانه خدا، نام نماز مى‌گذاشتند، لذا قرآن مى‌فرمايد: «نماز آن‌ها در كنار خانه خدا چيزى جز سوت كشيدن و كف زدن نبود».
در تاريخ مى‌خوانيم كه گروهى از اعراب در زمان جاهليت به هنگام طواف خانه كعبه لخت مادر زاد مى‌شدند و سوت مى‌كشيدند و كف مى‌زدند و نام آن را عبادت مى‌گذاشتند و نيز نقل شده هنگامى كه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) در كنار حجر الاسود رو به‌سوى شمال مى‌ايستاد (كه هم مقابل كعبه باشد و هم بيت المقدس) و مشغول نماز مى‌شد دو نفر از طايفه «بنى سهم» در طرف راست و چپ آن حضرت مى‌ايستادند يكى صيحه مى‌كشيد و ديگرى كف مى‌زد تا نماز پيامبر را مشوش كنند.


۱. انفال/سوره۸، آیه۳۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، دار القلم، ص۴۸۱.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ص۲۶۱.    
۴. انفال/سوره۸، آیه۳۵.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۸۱.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۹۵.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۷۳.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۲۱۲.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۸۳۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۷، ص۱۵۷.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تَصْدِیة»، ج۲، ص۵۹۰.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره انفال | لغات قرآن




جعبه ابزار