• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثواب‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



پاداش بر نیکی را ثواب مي‌گويند و از آن در بابهايي نظير طهارت، صلات، خمس، صوم،جهاد، امر به معروف و نهی از منکر و ارث سخن رفته است.




خداي متعال در راستاي مصلحت بندگان، تکاليفي الزامي و غير الزامي بر عهده آنان نهاده است. بندگان با عمل به اين تکاليف هيچ گونه حقّي بر خدا پيدا نمي‏کنند؛ ليکن خداي مهربان چنين بندگاني را مشمول فضل و کرم خويش قرار داده و براي اعمال نيک آنان پاداش مقرّر کرده است.



هرکسي که توفيق انجام دادن عمل نيک و محبوب خداوند متعال را پيدا کند مستحق پاداش است؛ليکن پاداش اخروي تنها به مؤمنان اختصاص دارد.



هر عمل صالح و محبوب و مطلوب خداوند از عبادات و طاعات، خواه واجب باشد يا مستحب؛ از افعال جوارحي باشد، همچون نماز يا از افعال قلبي، همچون اعتقادات صحیح و محبوب خداوند.
نیت کار خير، هرچند نيّت کننده توفيق به جا آوردن آن را نيابد پاداش دارد؛بلکه اعمال مباحی که به قصد قربت انجام مي‏گيرد ـ مانند خوردن براي توانمندي بر عبادت، خوابیدن جهت رفع خستگي و کسب نشاط براي طاعت ـ نيز داراي ثواب است.



قصد قربت و ایمان دو شرط پاداش است و بدون آن دو، پاداشي به صاحب عمل تعلّق نمي‏گيرد.



بنده اگر به قصد ثواب عبادتي انجام دهد از دو صورت بيرون نيست؛ زيرا تحصيل ثواب يا داعي بر عبادت است؛ يعني عبادت به قصد اطاعت و امتثال انجام مي‏گيرد و داعي و باعث آن تحصيل ثواب است و يا عبادت به قصد ثواب بردن به‏جا آورده مي‏شود نه به قصد امتثال.عبادت در صورت اوّل،صحيح و داراي ثواب است؛ ليکن در صورت دوم، بطلان عمل و عدم ترتّب ثواب بر آن به مشهور نسبت داده شده است.



افزايش يا کاهش ثواب معلول عواملي چند است، از جمله: نيّت که ميزان خلوص آن در افزايش يا کاهش ثواب دخيل است؛دشواري عمل. عمل دشوارتر داراي ثواب برتر استزمان، مانند عبادت در ماه رمضان، بويژه شب قدر،شب عید فطر و قربانو هنگام سحر
[۱۵] الجامع للشرائع، ص۶۳۵.
که موجب افزايش پاداش مي‏گردد و مکان، همچون مسجد،بويژه مسجد الحرام و مشاهد مشرفهکه عبادت در آنها ثواب بيشتري دارد.



انجام دادن عبادت و اهداي ثواب آن به مؤمنان، بويژه معصومان عليهم السّلام و عالمان ربّاني مستحب است و ثواب عمل اهدايي به ايشان خواهد رسيد
[۲۳] کشف الغطاء ج۳، ص۴۶۴-۴۶۵.



 
۱. المقنعة،ص۳۰.    
۲. المقنعة، ص۲۸۴.    
۳. المیزان ج۳، ص۱۲۷.    
۴. المیزان ج۸، ص۱۰۷.    
۵. المقنعة، ص۷۰۱.    
۶. النهایة، ص۶۶۶.    
۷. وسائل الشیعة ج۱، ص۴۹.    
۸. اصطلاحات الاصول، ص۲۷۶.    
۹. وسائل الشیعة ج۱، ص۴۶.    
۱۰. جواهر الکلام ج۲، ص۸۷.    
۱۱. وسائل الشیعة ج۱، ص۶۲.    
۱۲. المراسم العلویة ج۱، ص۲۶۳.    
۱۳. الشیعة ج۱۵، ص۳۰۳.    
۱۴. وسائل الشیعة ج۷، ص۴۷۸.    
۱۵. الجامع للشرائع، ص۶۳۵.
۱۶. عدة الداعی، ص۱۹۳.    
۱۷. وسائل الشیعة ج۵، ص۲۳۹.    
۱۸. وسائل الشیعة ج۵، ص۲۵۱.    
۱۹. العروة الوثقی ج۲، ص۴۰۱.    
۲۰. وسائل الشیعة ج۵، ص۲۶۲.    
۲۱. الشیعة ج۳، ص۴۵۳.    
۲۲. الدروس الشرعیة ج۲، ص۱۷.    
۲۳. کشف الغطاء ج۳، ص۴۶۴-۴۶۵.




فرهنگ فقه فارسی مطابق با مذهب اهل بیت علیه السلام ج۲، ص۶۹۴-۶۹۵.    



جعبه ابزار