استمنا

خارج کردن منی به قصد انزال با استفاده از دست و امثال آن را استمناء می گویند و از این موضوع در باب‌هاى صوم، اعتکاف، حج و حدود سخن گفته شده است.

خارج کردن منى بدون آمیزش، با دست و مانند آن را استمناء می گویند.

مفهوم استمناء اخص از امناء است؛ زیرا استمناء خارج کردن منى با قصد انزال است، امّا امناء خارج کردن منى است؛ با قصد انزال یا بدون آن.

استمناء به هر نحوى جز توسط همسر و کنیز حرام، بلکه از گناهان کبیره شمرده شده است.
برخى متأخّران، استمناء با دست کنیز و همسر را نیز حرام دانسته‌اند.

در شریعت بر استمناء آثارى مترتّب شده است:
۱. جنابت: استمناء موجب جنابت است که آثار خاص خود مانند وجوب غسل و حرمت مس کلمات قرآن را دارد.
۲. بطلان روزه: استمناء حتى به نحو حلال، موجب بطلان روزه است و بر بطلان عمدى روزه ماه رمضان، قضا و کفاره مترتّب مى‌گردد.
۳. بطلان اعتکاف: آنچه موجب بطلان روزه مى‌شود، اعتکاف را نیز- در صورتى که در روز رخ دهد- باطل مى‌کند.
در بطلان اعتکاف به وسیله استمناء در شب اختلاف است؛ هر چند عمل یاد شده از محرمات اعتکاف شمرده شده است.

استمناء حتى به نحو حلال بر محرم ، حرام و موجب کفّاره است و کفّاره آن یک شتر است، لیکن در بطلان حج به معناى اتمام و اعاده آن در سال آینده، در صورتى که عمل یاد شده پیش از وقوف در مشعر الحرام رخ دهد، اختلاف است.
برخى در مسأله توقّف کرده‌اند.

استمناء با گواهى دو مرد عادل یا دو بار، بلکه یک بار اقرار استمناء کننده، ثابت مى‌شود؛ هر چند‌ برخى قدما یک بار اقرار را موجب ثبوت آن ندانسته‌اند.

کیفر استمناء، تعزیر است که مقدار و چگونگى آن توسط حاکم شرع تعیین مى‌شود.